درگذشت ریچارد رایت نوازندهٔ پیانو و کیبورد، ترانه‌سرا و خوانندهٔ گروه موسیقی پینک فلوید

درگذشت کورت وانگات نویسنده آمریکایی

درگذشت "احمدشاه مسعود" نظامی برجسته و سردار مبارز افغانی (2001م)حمد شاه مسعود، نظامی برجسته و مبارز معروف افغانی در سال 1952م در شمال افغانستان به دنیا یا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه راهی کابل شد و از دانشگاه این شهر در رشته مهندسی فارغ التحصیل گردید. احمد شاه مسعود در بیست سالگی به عضویت حزب جمعیت اسلامی درآمد و پس از چندی به فرماندهی شاخه نظامی حزب رسید. وی هم زمان با یورش ارتش سرخ شوروی به خاک افغانستان، وارد عرصه جهاد و پیکار بر ضد اشغال گران شوروی شد و تا زمان عقب نشینی و شکست شوروی، لحظه ای از مبارزه دست نکشید و اسلحه اش را بر زمین نگذاشت. اما خروج نیروهای شوروی، سرآغ از تفرقه ها و درگیری های متعدد داخلی گردید که در نهایت به شکل گیری گروهک طالبان و ایجاد جبهه متحد اسلامی علیه آن انجامید. در این میان، احمد شاه مسعود با بهره گیری از تجارب طولانی خود در جنگ، به وزارت دفاع و فرماندهی نظامی ائتلاف ضدطالبان انتخاب شد و ضربات مهلکی بر گروهک طالبان وارد آورد. هرچند مسعود معتقد به گفتگو برای بازگشت آرامش به افغانستان بود، با این حال این خواسته وی به دلیل مخالفت طالبان عملی نگردید و جنگ های داخلی افغانستان ادامه یافت. احمد شاه مسعود در طول بیش از بیست سال مبارزه و جهاد با کمونیست ها و گروهک طالبانْ خواهان استقرار دولت اسلامی بود و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی کرد. احمدشاه مسعود سرانجام در نهم سپتامبر 2001م از سوی دو نفر که خود را خبرنگار آژانس خبری عرب نیوز معرفی کرده بودند مورد سوء قصد واقع شد و یک هفته بعد بر اثر شدت جراحات وارده، در 16 سپتامبر 2001م در 49 سالگی درگذشت. امروزه از احمدشاه مسعود در افغانستان به عنوان قهرمان ملی یاد می شود.

رهبران جمهوری خلق چین، فدراسیون روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان، سازمان همکاری شانگ‌های را تأسیس کردند.

درگذشت نویل فرانسیس مات فیزیکدان انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال 1977

شبه‌نظامیان فالانژ لبنانی به انتقام ترور بشیر جُمَیِّل رئیس جمهور لبنان و رهبر این حزب، از فلسطینیان، به دو اردوگاه پناهندگان فلسطینی به نام صبرا و شتیلا در غرب بیروت وارد شدند و بین 700 تا 3500نفر از اهالی اردوگاه را به قتل رساندند.

زادروز کیم جونگ

درگذشت ژان پیاژه روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی

درگذشت ماریا کالاس در تصویر) خوانندهٔ یونانی

ایزابل پرون، رئیس‌جمهور آرژانتین، گروگان گرفته شد و دولت وی با کودتایی خونین سرنگون شد.

درگذشت برنارد لاو مونت‌گومری فرماندهٔ ارتش هشتم انگلیس در نبرد شمال آفریقا و نبرد نهایی العلمین در خلال جنگ جهانی دوم

درگذشت چیانگ کای‌شک رهبر سیاسی و نظامی چینی

رحلت واعظ و خطیب شهیر "شیخ مرتضی انصاری قمی" (1353ش)-حجت الاسلام مرتضی بن محمدحسین انصاری قمی، از نسل زکریابن آدم اشعری قمی، در سال 1284ش (1323ق) در قم به دنیا آمد و به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. وی پس از آن از محضر آخوندملاعلی همدانی، سیدمحمدتقی خوانساری و میرزا محمد همدانی استفاده برد و مبانی علمی خویش را استوار ساخت. حجت الاسلام انصاری از آن پس به ترویج و نشر اسلام، مبارزه با فرقه های گمراه، اقامه جماعت و ترویج دین در قم و گرگان و نقاط دیگر ایران پرداخت و ده ها سال از عمر خود را در این راه صرف کرد. وی خطیبی توانا و سخنوری فصیح و بلیغ و از جمله وعاظ بود و به اهل بیت(ع) ارادت زیادی داشت. حجت الاسلام شیخ مرتضی انصاری، برای تبلیغ به بسیاری از نقاط ایران سفر کرد و با گروه های مخالف، مجادله و مباحثه می نمود. این خطیب و سخنور مسلمان سرانجام در بیست و پنجم شهریور 1353ش برابر با 28 جمادی الاخر 1394ق در 69 سالگی بدرود حیات گفت و در قبرستان شیخان قم نزدیک قبر زکریا بن آدم به خاک سپرده شد.

زادروز پاملا اندرسون بازیگر، مانکن، فعال حقوق حیوانات وتهیه کننده کانادایی تبار آمریکایی

تأسیس فدراسیون مالزی در جنوب شرقی آسیا (1963م)بعد از جنگ جهانی دوم، نیروهای اشغال گر ژاپن از مناطق اشغالی در جنوب شرقی آسیا خارج شدند. در همین زمان شکل گیری جنبش های استقلال طلبانه و از سوی دیگر غیرممکن بودن تداوم سیاست های استعماری بریتانیا، انگلستان تأسیس فدراسیونی مرکب از 11 سلطان نشین مالایا پیشنهاد نمود که با مخالفت مردم منطقه روبه رو شد. با این حال، سه سال بعد در سال 1948م فدراسیون مالایا به وجود آمد و در سال 1957م به استقلال رسید. این فدراسیون با پیوستن مناطق سنگاپور، برونئی، صباح، ساراواک و مالایا در 16 سپتامبر 1963م به فدراسیون مالزیا تغییر نام یافت. با این وصف، در سال 1965م سنگاپور و در سال 1977م برونئی از این فدراسیون جدا شده و استقلال یافتند. کشور مالزی مرکب از 13 ایالتِ مستقل می باشد و دارای نظام سلطنتی دوره ای است و مدت سلطنت هر پادشاه 5 سال می باشد.

افتتاح تونل معروف "مون بلان" بین ایتالیا و فرانسه (1963م)مون بلان نام بخشی از سلسله کوه های آلپ است که در مرز فرانسه و ایتالیا قرار گرفته است. فکر ساخت گذرگاهی از میان این رشته کوه از سال ها قبل در ذهن مسؤولان فرانسه و ایتالیا شکل گرفته بود و آنان تصمیم داشتند با ساخت آن، مسیر عبور و مرور بین دو کشور را کوتاه کنند. در نهایت، در ششم دسامبر 1958م اولین عملیات احداث تونلی طولانی و مهم در زیر این کوه آغاز شد. طول این تونل 6 کیلومتر است و پس از چند سال تلاش و کوششِ هزاران کارگر و مهندس و متخصص فرانسوی و ایتالیایی، سرانجام حفر این تونل در 14 اوت 1962 به پایان رسید و دو کشور فرانسه و ایتالیا به وسیله این تونل که اتومبیل رو می باشد، به یک دیگر متصل شدند.

کشف واکسن ویروس فلج اطفال توسط "جونس سالِک" پزشک امریکایی (1952م)دکتر جونْسْ سالِک، پزشک لهستانی الاصل امریکایی، پس از اتمام تحصیلات خود در رشته پزشکی، به تحقیق و مطالعه در زمینه باکتری ها و ویروس ها پرداخت. وی در صدد بود تا ویروس ها را در وضعی قرار دهد که قادر نباشند موجب بیماری شوند، لکن بتوانند پادتنی ایجاد کنند که به نحوی موثر علیه بیماری قابل استفاده باشد. دکتر سالک بدین ترتیب در یازدهم نوامبر 1952م واکسنی تهیه کرد و آن را به اطفالی تزریق نمود که سابقاً به نوعی فلج مبتلا شده و طبعا بدنشان در برابر این بیماری مقاومت داشت. نتیجه کار، کاملا رضایت بخش بود چرا که این تزریق باعث افزایش پادتن در خون می شد. وی متعاقباً این واکسن را در مورد اطفالی که سابقه بیماری نداشتند استعمال کرد و این بار هم، نتیجه، مطلوب بود. از این رو، این واکسن از سال 1954م به مقدار زیاد تهیه شد و در دسترس عموم قرار گرفت. خبر کشف واکسن ضدفلج بعد از کشف واکسن آبله یکی از جالب ترین پدیده های پزشکی بوده است که موجب نجات و سالم ماندن انسان های بی شماری گردید. این واکسن بعدها توسط میکروب شناسان دیگر تکمیل شد و به صورت قطره خوراکی درآمد که امروزه مورد استفاده وسیع قرار می گیرد.

زادروز میکی رورک بازیگر و فیلمنامه‌نویس آمریکایی

زادروز آلیس کوپر، آهنگساز و خوانندهٔ راک آمریکایی

روز ملی و استقلال "سری لانکا" از استعمار انگلستان (1948م)کشور جزیره ای جمهوری سری لانکا با65/610 کیلومتر مربع مساحتْ در جنوب هند قرار دارد. پایتخت آن کلمبو نام دارد و مردم آن دارای زبان سینْهالی و مذاهب بودایی، هندو، مسیحی و اسلام می باشند. سری لانکا جمعیتی نزدیک به 19 میلیون نفر دارد و پیش بینی می شود جمعیت این کشور تا سال 2025م در حدود 23/5 میلیون نفر گردد و واحد پول سری لانکا روپیه است. از اوایل قرن شانزدهم، پرتغالی ها کنترل نواحی ساحلی سری لانکا را به دست گرفتند، اما در اواسط قرن هفدهم جای خود را به استعمار هلند دادند. از سال 1798م، سری لانکا مستعمره رسمی انگلستان شد تا این که پس از جنگ دوم جهانی نهضت استقلال طلبی سیلان به وجود آمد. اعطای آزادی های ظاهری توسط انگلیس، استقلال خواهان را راضی نکرد تا این که در چهارم فوریه سال 1948م، سری لانکا به استقلال کامل دست یافت. در سال 1972م نوع حکومت سری لانکا از فرمانداری کل به جمهوری و نام آن از سیلان به سری لانکا تغییر یافت. مهم ترین مشکل داخلی سری لانکا، استقلال طلبی اقلیت بزرگ تامیلی است که با مخالفت دولت مواجه شده و جنگ داخلی پرتلفات و پرهزینه ای را به این کشور تحمیل کرده است.

زادروز راجر واترز خواننده، نوازنده و ترانه‌سرای انگلیسی از اعضای گروه پینک فلوید

پیشروی ارتش هشتم انگلیس در جنموب تونس و رسیدن به قوای آمریکایی القطار 8 آوریل)

استعفای رضا شاه پهلوی و جانشینی محمد رضا شاه پهلوی

در پی اشغال ایران در جنگ جهانی دوم توسط نیروهای متفقین، رضا شاه، از سلطنت به نفع پسرش محمدرضا پهلوی کناره گیری کرد.

یکصد بمب‌افکن آلمانی شهر آتن را بمباران کردند.

وضع قانون نظام وظیفه در کشور های متحده آکمریکا و احضار مردان بین سنین 21، 36 سال به خدمت سربازی به منظور تشکیل ارتشی به تعداد 1200000 و تعداد 800000 نفر ذخیره که درنتیجه تا 16 10 16400000 نفر ثبت نام نمودند و قرعه کشی در 29 10 آغاز گردید.

ازبین رفتن 185 هواپیمای انگلیسی در اثر بمباران هوایی آلمان

تهاجم ارتش سرخ شوروی به لهستان در آغاز جنگ جهانی دوم (1939م)پس از حمله ارتش آلمان به لهستان و اعلان جنگ انگلستان و فرانسه به آلمان و شعله ور شدن بیشترِ آتش جنگ جهانی دوم، شوروی علی رغم توافق سری خود با آلمان برای حمله به لهستان، در ابتدا به لهستان یورش نبرد. در این میان، ارتش لهستان در برابر تهاجم نیروهای آلمان نازی مقاومت کرد و پیش بینی هیتلر مبنی بر فتح لهستان طی یک هفته به وقوع نپیوست. خودداری ارتش سرخ شوروی از پیشروی در شرق لهستان که موجب تمرکز نیروهای لهستان در جبهه غرب شده بود، هیتلر را خشمگین ساخت و طی پیامی برای استالین دیکتاتور شوروی، به وی تذکر داد که اگر خواهان سهم خود از لهستان است باید در جنگ شرکت کند. ظاهراً علت تردید و تعلل استالین در فرمان حرکت به ارتش سرخ در شرق لهستان، علاوه بر نگرانی او از عواقب ورود انگلیس و فرانسه در جنگ، این بود که می خواست ارتش لهستان ابتدا در جنگ با آلمان تضعیف شود و قدرت مقاومت زیادی در برابر ارتش سرخ نداشته باشد. سرانجام در روز هفدهم سپتامبر 1939م که هزیمت و عقب نشینی ارتش لهستان در برابر نیروهای هیتلر آغاز شده بود، استالین فرمان حمله به خاک لهستان را صادر کرد و ارتش سرخ بدون برخورد با مقاومت جدی نظامیان لهستان، شروع به پیشروی نمود. لهستان سرانجام پس از چهار هفته مقاومت در برابر دو همسایه نیرومند شرقی و غربی خود، شکست خورد و نبرد دلیرانه ورشو در آخرین روزهای جنگ، پایان بخش این نبرد نابرابر بود. در جریان این جنگ، بیش از سی صد هزار لهستانی جان باختند.

محاصره "ورشو" پایتخت لهستان توسط ارتش آلمان در آغاز جنگ جهانی دوم (1939م)با آغاز رسمی جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر 1939م حمله نیروهای آلمان نازی به لهستان نیز از پانزدهم سپتامبر شروع شد و این شهر در 16 سپتامبر به محاصره ارتش نازی درآمد. فردای آن روز نیز، ارتش سرخ شوروی به خاک لهستان یورش برد و مناطق وسیعی از این کشور را به تصرف خود درآورد. با وجود آن که لهستانی ها از دوطرف مورد حمله آلمان و شوروی قرار گرفته بودند، ولی از شهر ورشو به سختی دفاع کردند. اما سرانجام در 27 سپتامبر همان سال و پس از یازده روز مقاومت و کشته شدن عده زیادی از مدافعانِ ورشو، محاصره این شهر با سقوط و تصرف آن به دست نیروهایِ آلمان نازی پایان یافت. پس از اشغال لهستان، بر اساس توافقنامه سری آلمان و شوروی که قبل از این حمله امضا شده بود، لهستان بین این دو کشور تقسیم شد.

حمله روسیه به لهستان از خاور و رسیدن به آلمان‌های در روز بعد در برست لیتوسک

درگذشت رونالد راس زیست‌شناس انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال 1902

درگذشت دکتر "رونالْدْ راس" پزشک انگلیسی و کاشف عامل بیماری مالاریا (1932م)سِر رونالْدْ راس، پزشک و محقق انگلیسی در سیزدهم مه 1857م در منطقه آلمورا در نزدیک کشور نپال و در خانواده ای انگلیسی - هندی به دنیا آمد. وی در کودکی راهی انگلستان شد و پس از طی دروس مقدماتی و متوسطه، موفق به اخذ دکترای پزشکی گردید. راس مدتی به خدمت در سازمان بهداری در هند مشغول بود ولی به دلیل علاقه به تحقیق، درصدد کشف عامل بیماری مالاریا برآمد و به این فکر افتاد تا نقش و دخالت بشر را در هدایت این بیماری کشف نماید. گرچه در سال 1880 دکتر چارلز لاوران عامل بیماری و نیز نقش پشه در انتقال این بیماری را کشف نموده بود اما تحقیقات را س در این زمینه و نیز درباره نحوه از بین بردن پشه بود تا بتواند بیماری مالاریا را کنترل نماید به همین دلیل راس انواع پشه ها را جمع آوری می کرد و پس از شناسایی اعضای بدن آن ها، سرانجام در سال 1897م، عامل بیماری مالاریا را در نوعی پشه موسوم به آنوفل یافت. پس از این کشف، مالاریا از صورت یک بیماری مخوف و کشنده خارج شد و امکان جلوگیری از ابتلا و شیوع آن ممکن گردید. خدمت راس در کشف عامل بیماری مالاریا و تلاش در جهت پیشگیری و درمان این بیماری، باعث نجات جان بسیاری از انسان ها گردید و به جهت تحقیقات ارزنده این محقق انگلیسی، جایزه نوبل پزشکی و فیزیولوژی در سال 1902م به راس اعطا شد. رونالد راس سرانجام در شانزدهم سپتامبر 1932م در 75 سالگی درگذشت.

شهادت شیخ "عمر مختار" رهبر قیام ضد استعمار ایتالیا در لیبی(1931م)شیخ عمر مختار، مجاهد استعمارستیز و مبارز مسلمان لیبیایی در سال 1858م به دنیا آمد. وی پس از فراگیری قرآن و دروس دینی به عنوان شیخ و بزرگ قبیله و ناحیه خود تعیین شد. شیخ عمر مختار مدتی در سودان به ارشاد و هدایت مردم پرداخت و در سال 1911م به زادگاهش مراجعت نمود. با هجوم ارتش متجاوز ایتالیا به کشور لیبی و استقرار در منطقه بن غازیِ لیبی، عمرمختار رهبری جنبش ملیِ ضدایتالیایی را برعهده گرفت و مبارزات استعمار ستیزانه خود را به همراه مردم محروم منطقه آغاز کرد. وی طی سال های مبارزه، تلفات زیادی بر قوای بیگانه وارد کرد تا این که ایتالیایی ها بر او غلبه کردند. شیخ عمر مختار درنهایت در 11 سپتامبر سال 1931م اسیر سپاه ایتالیا شد و پس از یک محاکمه صوری، وی را در 16 سپتامبر 1931 در 73 سالگی به دار آویختند.

عمر مختار فرمانده لیبیایی‌ها در مقابل نیروهای ایتالیایی، پس از شکست‌درآخرین‌نبرد وسپس محاکمه در دادگاه نظامی ایتالیایی اعدام شد.

زادروز بی.بی. کینگ خواننده و نوازندهٔ گیتار برقی و از برترین چهره‌های موسیقی بلوز

زادروز لورن باکال بازیگر آمریکایی

زادروز لی کوآن یو نخست وزیر جمهوری سنگاپور از 1959 تا 1990

درگذشت گئورگ کانتور ریاضیدان آلمانی، واضع نظریه مجموعه‌ها

شرکت خودروسازی جنرال موتورز توسط «ویلیام سی. دورانت» و با ادغام دو شرکت بیوک و اولدزموبیل، تأسیس شد.

زادروز کارل دونیتس از رهبران نیروی دریایی آلمان در جنگ جهانی دوم

زادروز فرانس امیل سیلانپا نویسندهٔ فنلاندی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال 1939

تولد خانم "مارگارِت گِرْتْرودبل" ادیب و مستشرق انگلیسی (1868م)

تولد "جان دیویی" روانشناس، مربی و فیلسوف شهیرامریکایی (1859م)جان دیویی، فیلسوف بزرگ معاصر امریکایی در بیستم اکتبر 1859م در ورمونت امریکا به دنیا آمد. وی بیست سال آغازین زندگی را در روستایی در ورمونت گذراند و این حضور، تاثیر عمیقی در دیویی نهاد که تا پایان عمر در او باقی ماند. دیویی پس از پایان تحصیلات خود، به تدریس در دانشگاه کلمبیا مشغول گردید و در طی سالیان تدریس، نظرات متعددی در باب تعلیم و تربیت، روان شناسی و فلسفه ارائه داد. او هم چنین مدتی در چین به سر برد و در آن سرزمین، به تدریس طریقه تعلیم و تربیت جدید پرداخت. خلاصه فلسفه دیویی در این جمله فشرده شده است که

زادروز جان دیویی از معروفترین فیلسوفان آمریکایی قرن بیستم، از پیشتازان عمل گرایی پراگماتیسم)

شارل دهم پس از مرگ لویی هجدهم به تخت سلطنت فرانسه تکیه زد، وی تا زمان انقلاب ژوئیه در سال 1830 پادشاه فرانسه بود.

درگذشت لوئی هجدهم پادشاه فرانسه

روز ملی و استقلال کشور "مکزیک" از استعمار اسپانیا (1821م)کشور مکزیک با 1/958/201 کیلومتر مربع در امریکای مرکزی در کنار دریای کارائیب و در همسایگی ایالات متحده امریکا، گواتمالا و بلیز واقع شده است. جمعیت مکزیک در حدود 100 میلیون نفر است که عمدتاً کاتولیک مذهبند. پایتخت این کشور، مکزیکوسیتی و واحد پولش پزوی مکزیک می باشد. اکثریت سکنه مکزیکْ نژاد دورگه داشته و به زبان اسپانیایی صحبت می کنند. پیش بینی می شود جمعیت مکزیک تاسال 2025م بیش از 130 میلیون نفر گردد. از شهرهای مهم مکزیک، گوادالاخارا و پوئبلا است. مکزیک به همراه دیگر کشورهای منطقه تحت استعمار اسپانیا قرار داشت که در 16 سپتامبر 1810م پس از 300 سال استعمار اسپانیا با مبارزات پی گیر مردم، استقلال مکزیک اعلام گردید، اما با عکس العمل ارتش اسپانیا، این مسئله منتفی شد. در 24 اوت 1821، استقلال مکزیک عملاً به اجراء گذاشته شد و سه سال بعد، با تصویب قانون اساسی، کشورِ مکزیک، با نظام جمهوری فدرال، مرکب از 19 ایالت،4 منطقه و ناحیه فدرال شکل گرفت. در سال 1845 با شورش ساکنان امریکائیِ ایالتِ تگزاس در مکزیک، این ایالت به امریکا ملحق گردید. جمهوری فدرال مکزیک، دو مجلس قانون گزاری دارد.

روز ملی و استقلال "هُندوراس" از استعمار اسپانیا (1821م)هُندوراس در امریکای مرکزی و در همسایگی گواتمالا، نیکاراگوئه، السالوادور و در سواحل اقیانوس آرام و دریای کارائیب قرار دارد. این سرزمین تا قبل از ورود اسپانیائی ها در اوائل قرن شانزدهم، محل سکونت اقوام گوناگونی چون مایا و لنکا بود و با ورود استعمار اسپانیا، این سرزمین به دلیل سواحل عمیق آن، هُندوراس نامیده شد که به معنای اعماق می باشد. تسلط اسپانیا تا سال 1821م ادامه داشت. در 15 سپتامبر این سال، کل منطقه به استقلال از این کشور دست یافتند و به صورت یک فدراسیون درآمدند که تا سال 1838 دوام یافت. با انحلال فدراسیون مزبور، همه کشورها و از جمله هُندوراس به استقلال رسیدند. در اواخر قرن نوزدهم امریکا وارد این منطقه شد و آن را به صورت غیرمستقیم تحت استعمار خویش درآورد. این کشور در طول قرن بیستم دستخوش تحولات فراوان و کودتاهایی چند بود و امروزه به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای امریکای مرکزی مطرح است. هُندوراس با 112/492 کیلومتر مربع مساحت دارای جمعیت 6/5 میلیون نفری است که پیش بینی می شود تا سال 2025 این جمعیت، از مرز 10/5 میلیون نفر نیز بگذرد. نژاد اکثریت مردم این کشور، دو رگه سرخ و سفید است و بیش از 97 درصد مردم مسیحی می باشند که غالب آن ها کاتولیک مذهبند. پایتخت این کشور، تگوسیگالپا نام دارد و شهرهای مهم آن عبارتند از لاسیبا، سان پدروسولا و چولوتکا. واحد پول هُندوراس لمپیرا است و زبان رسمی آن، اسپانیولی است. نظام حکومتی در هُندوراس، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون گذاری است. پانزدهم سپتامبر سال روز استقلال و روز ملی این کشور می باشد.

روز ملی و استقلال "نیکاراگوئه" از استعمار اسپانیا (1821م)

استقلال کشورهای امریکای مرکزی از استعمار اسپانیا (1821م)کشورهای نیکاراگوئه، السالوادور، کاستاریکا، هُندوراس و گواتمالا از نواحی میانه قاره امریکای مرکزی هستند که از اوایل قرن شانزدهم، تحت استعمار اسپانیا واقع شدند. از آغاز قرن نوزدهم، موج استقلال طلبی در این مناطق آغاز شد و با به هم ریختن اوضاع داخلی اسپانیا و ضعف حکومت مرکزی، مناطق مستعمره به سمت استقلال به پیش رفتند. سرانجام شورش های گسترده مردمی نتیجه داد و در 15 سپتامبر 1821، استقلال این کشورها اعلام شد و همگی به جز السالوادور که تا آن زمان یکی از ایالات گواتمالا بود، پس از استقلال به امپراتوری بزرگ مکزیک پیوستند. در سال 1823م، این کشورها از امپراتوری مکزیک جدا شده و همراه با کشورهای منطقه، اتحادیه دیگری را به نام فدراسیون ایالات امریکای مرکزی تشکیل دادند. این اتحادیه نیز چندان دوام نیافت و در سال 1839 از هم گسیخت. پس از فروپاشی این اتحادیه، هر یک از کشورها به استقلال کامل دست یافته و حکومتی مرکزی تشکیل دادند.

روز ملی و استقلال "السالوادور" از استعمار اسپانیا (1821م)کشور السالوادور، کوچکترین کشور امریکای مرکزی است و از روزگاران قدیم، محل سکونت اقوام مایاوچیبچا بود. این سرزمین در نیمه اول قرن شانزدهم به تصرف استعمارگران اسپانیایی درآمد و از سوی آن ها السالوادور نامیده شد چرا که ورود آنها با روز تولد سالوادور مقدس هم زمان بود و به معنای نجات بخش مقدس می باشد. این منطقه سپس به مکزیک ملحق گردید. در سال 1821 کل این منطقه، از اسپانیا استقلال یافت و به صورت یک کشور مستقل فدراتیو در آمد. در نیمه قرن نوزدهم انگلستان به نفوذ در این منطقه پرداخت و در اواخر همین قرن امریکا جای گزین گردید. قرن بیستم شاهد حکومت طولانی مدت نظامیان، در این کشور بود که با تلفات فراوان همراه بود. در اواخر قرن بیستم وقوع چند زمین لرزه شدید، همراه با تلفات و خسارات، باعث شد تا آرامش در این کشور به دست آید. السالوادور با بیش از 21 هزار کیلومتر مربع مساحت، در همسایگی هُندوراس و گواتمالا و در ساحل اقیانوس آرام قرار دارد. جمعیت این کشور 6/3 میلیون نفر است که پیش بینی می شود تا سال 2025 تا 9 میلیون نفر بالغ گردد. پایتخت این کشور، سان سالوادور می باشد و از شهرهای مهم آن دلگادو، سان میگل و سانتاآنا قابل ذکر است. نژاد حدود 90% مردم السالوادور دو رگه سرخ و سفید است و دین اکثر مردم، مسیحی است که بیشتر آن ها کاتولیک می باشند. زبان رسمی اسپانیولی است و زبان های بومی نیز رواج دارد. واحد پول این کشور کولون می باشد. نظام سیاسی السالوادور جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون گزاری است. روز استقلال این کشور در 15 سپتامبر به عنوان روز ملی نیز قلمداد می گردد.

روز ملی و استقلال "گواتمالا" از استعمار اسپانیا (1821م)گواتمالا از کشورهای امریکای مرکزی است که در جنوب مکزیک قرار گرفته و با سه کشور السالوادور، هُندوراس و بلیز همسایه است. مساحت گواتمالا 108/889 کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود 11/5 میلیون نفر است که از این تعداد، بیش از 90 درصد آنان مسیحی و اکثریتِ کاتولیک هستند. پایتخت این کشور، گواتمالا و اسکونیتلا، کستالتنانگو و مازاتنانگو از شهرهای مهم آن می باشند. پیش بینی می شود که جمعیت گواتمالا تا سال 2025 در حدود 20 میلیون نفر خواهد بود. زبان رسمی سکنه این کشورْ اسپانیایی و نژاد اکثریت آن ها سرخ پوست است. گواتمالا یکی از تمدن های قدیمی امریکا به شمار می رود. پس از کشف قاره امریکا و استقرار اسپانیایی ها در امریکای مرکزی، گواتمالا بخشی از قلمرو مکزیک به شمار می آمد. گواتمالا پس از 300 سال استعمار توسط اسپانیا در نیمه سپتامبر 1821م به استقلال رسید. گواتمالا از جمله کشورهایی است که بعد از استقلال، با کودتاهای پی در پی مواجه بود و این وضعیت تا اواخر قرن بیستم ادامه داشت.

زادروز آلکساندر هرتسن نویسندهٔ روس

زادروز الکساندر دوما پدر) نویسنده فرانسوی

درگذشت لوییجی گالوانی، دانشمند، پزشک و فیزیک‌دان سرشناس ایتالیایی قرن هجدهم.

استان جورجیا یکی از مستعمرات سیزده‌گانه بریتانیا در قاره آمریکا با نام ایالت جورجیا به ایالات متحده پیوست.

حدود صد نفر از سرخپوستان آمریکایی در شهر گنادن‌هوتن به دست نیروهای شبه‌نظامی سفیدپوست با ضربات مرگبار به سر کشته شدند.

تولد "ژان لامارْکْ" زیست شناس و طبیعی دان معروف فرانسوی (1744م)ژان باتیست پیِر آنتوان دومونه لامارْکْ دانشمند زیست شناس و طبیعی دان فرانسوی در 6 مه 1744م درفرانسه به دنیا آمد. وی در نوجوانی به نظام پیوست اما پس از چند سال این کار را رها کرد. لامارک چون در باغ پادشاهی رفت و آمد داشت، به جمع آوری گیاهان علاقه زیادی پیدا کرد. وی هم چنین سالیانی به تحصیل پرداخت و ضمن فراگیری طب، به شیمی، هواشناسی و به ویژه گیاه شناسی علاقه مند شد. لامارک پس از چندی کتاب گیاهان فرانسه را نگاشت که شهرت فراوانی برایش به ارمغان آورد و به عضویت آکادمی علوم فرانسه درآمد. لامارک هم چنین در دوره انقلاب کبیر فرانسه، سرپرستی موزه تاریخ طبیعی پاریس را به عهده داشت. مهم ترین فعالیت علمی لامارک، تحقیقات جامع و مفصّل او درباره بی مهره گان زنده و فسیل ها است. هم چنین وی با انتشار کتاب تاریخ طبیعی بی مهره گان توانست حیواناتی راکه شباهتی با هم دارند به هم نزدیک کند. در این زمان، این فکر به خاطرش آمد که ممکن است تمام حیوانات از چند اصل و مبدأ نزدیک به هم و مشترک سرچشمه گرفته اند. موضوع دیگری که لامارک از خود سؤال می کرد این بود که چرا حیوانات تغییر شکل پیدا می کنند و خود جواب می داد، علت، تاثیر محیط است. لامارک این افکار را که اساس فلسفه پیروان تغییر شکل موجودات است در سال 1809م در کتابی به نام فلسفه حیوان شناسی منتشر نمود. تاکید لامارک درباره تطور و تکامل موجودات زنده بر دو اصل تاثیر محیط و واکنش موجود زنده به این تاثیر و نیز وراثتِ صفاتِ اکتسابی است. اندیشه های لامارک، بعدها موجب اختلاف و نزاع فراوانی بین دانشمندان علوم طبیعی گردید و طرفداران نظرات لامارک، به لامارکیسم معروف شدند. کتاب فسلفه جانورشناسی و تاریخ جانوران بی مهره نیز بعدها مبنای فرضیه تکامل تدریجی موجودات زنده گردید. ژان باتیست لامارک که به عنوان پایه گذار علم نوین طبیعی، معروف است سرانجام در 12 اکتبر 1829م در 85 سالگی درگذشت.

مرگ "الکساندر پوپ" شاعر و فیلسوف معروف انگلیسی (1744م)الکساندر پوپ، ادیب شهیر انگلیسی در 28 فوریه 1688م در خانواده ای ثروت مند در لندن به دنیا آمد، اما به علت وجود نقص عضو در جسم وی، پدر و مادرش او را در خانه ای خارج از شهر تحت تربیت قرار دادند و وسایل تحصیلات جدی او را فراهم ساختند. پوپ در پانزده سالگی به زبان های یونانی، لاتینی، فرانسوی و ایتالیایی تسلط یافت و در 23 سالگی منظومه ای علمی و تحقیقی انتشار داد که در آن به منتقدان، حسن نیت در نقد را همراه با خوی مسالمت آمیز پیشنهاد می نمود. اما مخالفان با لحنی تند به این اثر تاختند و همین امر عکس العمل های کینه توزانه ای در پوپ پدید آورد که پیش از آن در طبعش نبود. به طوری که بعدها به سرودن اشعار هجوآمیز پرداخت و آنها را در چندین جلد منتشر کرد. وی در دوره ای رشد کرد که آن چیزی که بیش از ذوق و ظرافت و هنر در عالم ادب اهمیت داشت منطق و استدلال بود و به همین جهت، در آثار پوپ این جنبه اهمیت فراوانی یافته است. پوپ سخت تندخو و در ارائه مطالب و روش های ادبی و فلسفی، کوتاه و روشن و صریح بود. او هم چنین علاوه بر سرودن شعر، منتقد بزرگی نیز به شمار می رفت و در محدوده سبک و شیوه کار و احساسِ عصرِ خویش، استادی بلندپایه محسوب می شد. پوپ از سال 1715م به ترجمه ایلیاد و سپس اودیسه، اثر معروف هومر، شاعر توانای یونان پرداخت. ترجمه این دو اثر، پوپ را در ردیف مشهورترین شاعران انگلستان قرار داد و در عین حال، وی را به ثروتی عظیم رسانید. پوپ در زبان شعر وسواس و دقت فوق العاده داشته و صحّت خاصی به کار برده است و به سبب همین خصوصیت، اشعار او به کشور فرانسه راه یافته و راه نفوذ و ادبیات انگلیسی را در خارج از کشور گشوده است. شعر پوپ از حساسیت فروان نیز برخوردار است و افکار ظریف و پاکی و صفا و استحکام آنها، بناهای اصیل انگلیسی را به یاد می آورد. پوپ هنرمندی است که به تسلّط در کار واقف بوده، اما هر دم کوشیده است تا باز بهتر کار کند. دقت و کوشش و رعایت قواعد زبان، بی هیچ شکّی او را در رأس شاعران و نویسندگان کلاسیک انگلیسی قرار داده است. درباره او گفته اند

درگذشت گابریل دانیل فارنهایت دانشمند هواشناس آلمانی

درگذشت "فرانسوا فِنِلون" خطیب و نویسنده برجسته فرانسوی (1715م)فرانسوا دوسالینْیاک دولاموت فِنِلون، خطیب و نویسنده برجسته فرانسوی در اول ژانویه 1651م به دنیا آمد. از کودکی، برایش تحصیل در رشته های علوم الهی در نظر گرفته شد و پس از پایان این تحصیلات، در 24 سالگی به سِلک کشیشان درآمد. فنلون سه سال بعد به ریاست مدرسه کاتولیک های جدید در پاریس رسید و در این مقامْ وظیفه خود را با چنان درایت، ملایمت و نزاکتی انجام داد که در جامعه به صورت شخصیتی ممتاز معرفی گشت. او در همین دوره رساله ای در تربیت دختران انتشار داد که در آن، اصول بسیار جدید تربیتی با واقع بینی عرضه شده بود. این رساله سودمندترین اثر درباره تعلیم و تربیت است که از قرن هفدهم میلادی باقی مانده و الهام بخشِ متفکرانِ پس از فنلون نیز قرار گرفته است. وی پس از چندی با شرکت در بحث های فلسفه، در اصول منطق نیز تسلط زیادی یافت و در عین حال به مطالعه راه هایی پرداخت که فن خطابه را موثرتر و قانع کننده تر سازد. فنلون در مجالس وعظ و خطابه، سخنرانی های بسیارجالب توجه ایراد می کرد و در مقام ریاست هیأت های تبلیغی، زمینه را برای بسط مذهب کاتولیک در مناطق مختلف فراهم ساخت. فنلون در سال 1697م کتابی با عنوان توضیح حِکَم قدّیسین را منتشر کرد. وی در این کتاب، ترک نفس، ریاضت و عشق الهی و فنای مطلق را مبنای مذهب خود قرار داده و عشق محض را در درون بشر، بدون انتظار هیچ گونه اجر و پاداش دنیوی و اخروی و توقع پیروزی و سعادت ابدی، اصل اعتقاد مذهبی دانسته بود. کتاب فنلون از جاذبه خارق العاده ای برخوردار بود اما اثری در مخالفت با مذهب رایج زمان به شمار آمد. از این رو از جانب کلیسا محکوم شد و به تبعید رفت. وی چند سال بعد کتاب نامه ها را که در آنْ اصول عقاید خود را به قالب مذهب رایج درآورده بود، انتشار داد و آن، شامل ارشادهایی است در طریق زهد و ترک نفس، که خود اولین کسی بود که آن را به کار می بست. آن چه در فنلونْ مردم را مجذوب خود می ساخت، بیشترْ شخصیت او بود تا اصول عقایدش. وی شخصیتی حساس داشت و در عین حال جدی، با نزاکت و ادب دوست، ظریفْ طبع، بُردبار و طرفدار هنر و تئاتر بود. در قرن هجدهم از وجود فنلون چهره ای افسانه ای ساخته شد. شخصیتی انسانی که از نظر مذهب کاتولیک، روحانیِ آزادی خواهی به شمار آمده است. فرانسوا فنلون سرانجام در 16 سپتامبر 1715م در 64 سالگی درگذشت.

درگذشت جیمز دوم پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند از 1685 تا 1688

تولد "فرانْسْوا رابْلِه" ادیب و نویسنده معروف فرانسوی (1494م)

زادروز هنری پنجم پادشاه انگلستان