درگذشت واتسلاو هاول اولین رئیس جمهور جمهوری چک از 2 فوریه 1993 تا 2 فوریه 2003، سیاستمدار، نمایش‌نامه نویس و نویسنده

پایان دورهٔ دوم ریاست جمهوری سید محمد خاتمی

درگذشت چسلاو میلوش شاعر و مترجم لهستانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال 1980

درگذشت "احمدشاه مسعود" نظامی برجسته و سردار مبارز افغانی (2001م)حمد شاه مسعود، نظامی برجسته و مبارز معروف افغانی در سال 1952م در شمال افغانستان به دنیا یا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه راهی کابل شد و از دانشگاه این شهر در رشته مهندسی فارغ التحصیل گردید. احمد شاه مسعود در بیست سالگی به عضویت حزب جمعیت اسلامی درآمد و پس از چندی به فرماندهی شاخه نظامی حزب رسید. وی هم زمان با یورش ارتش سرخ شوروی به خاک افغانستان، وارد عرصه جهاد و پیکار بر ضد اشغال گران شوروی شد و تا زمان عقب نشینی و شکست شوروی، لحظه ای از مبارزه دست نکشید و اسلحه اش را بر زمین نگذاشت. اما خروج نیروهای شوروی، سرآغ از تفرقه ها و درگیری های متعدد داخلی گردید که در نهایت به شکل گیری گروهک طالبان و ایجاد جبهه متحد اسلامی علیه آن انجامید. در این میان، احمد شاه مسعود با بهره گیری از تجارب طولانی خود در جنگ، به وزارت دفاع و فرماندهی نظامی ائتلاف ضدطالبان انتخاب شد و ضربات مهلکی بر گروهک طالبان وارد آورد. هرچند مسعود معتقد به گفتگو برای بازگشت آرامش به افغانستان بود، با این حال این خواسته وی به دلیل مخالفت طالبان عملی نگردید و جنگ های داخلی افغانستان ادامه یافت. احمد شاه مسعود در طول بیش از بیست سال مبارزه و جهاد با کمونیست ها و گروهک طالبانْ خواهان استقرار دولت اسلامی بود و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی کرد. احمدشاه مسعود سرانجام در نهم سپتامبر 2001م از سوی دو نفر که خود را خبرنگار آژانس خبری عرب نیوز معرفی کرده بودند مورد سوء قصد واقع شد و یک هفته بعد بر اثر شدت جراحات وارده، در 16 سپتامبر 2001م در 49 سالگی درگذشت. امروزه از احمدشاه مسعود در افغانستان به عنوان قهرمان ملی یاد می شود.

شرکت مایکروسافت به اتهام نقض قانون «ضد تراست» و با شکایت دولت فدرال ایالات متحده، به دادگاهی در شهر واشینگتن دی.سی. فراخوانده شد.

درگذشت کنراد تسوزه مهندس عمران آلمانی و از پیشگامان علوم رایانه

فروپاشی نظام اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی (1991م)اتحاد جماهیر شوروی در سال های پایانی عمر خود، علاوه بر مشکلات سیاسی و سرپیچی رهبران بسیاری از جمهوری ها از فرامین مسکو با بحران شدید اقتصادی و کمبود مواد غذایی مواجه شد. در ماه دسامبر سال 1990م، میخائیل گورباچف، آخرین رهبر شوروی برای مقابله با بحران اقتصادی و اوج گرفتن حرکت های استقلال طلبانه در جمهوری های شوروی، کنگره نمایندگان خلق را به تشکیل یک اجلاس فوق العاده فرا خواند و اختیارات تازه ای برای جلوگیری از فروپاشی شوروی به دست آورد. گورباچف با استفاده از این اختیارات موفق شد حرکت های استقلال طلبانه در جمهوری های شوروی را برای مدتی مهار کند. در این میان کودتایی بر ضد گورباچف شکل گرفت که علی رغم شکست کامل آن، موقعیت وی را متزلزل نمود. وی هم چنین پس از استعفا از دبیر کلی حزب کمونیست شوروی و اعتراف به این مطلب که تجربه کمونیسم در شوروی با شکست روبرو شده است، کنترل اوضاع را از دست داد و تلاش او برای جلوگیری از فروپاشی کاملا اتحاد شوروی و تشکیل یک اتحاد جدید از جمهوری های مستقل به جایی نرسید. در این زمانْ سه جمهوری بزرگ روسیه، اوکراین و بلاروس در اوایل دسامبر 1991م علی رغم مخالفت گورباچف اتحاد تازه ای با عنوان سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع تشکیل دادند و جمهوری های دیگر نیز به این سازمان پیوستند. در اتحاد جدید، یک حکومت مرکزی که سیاست های اقتصادی، دفاعی و روابط خارجی این مجموعه را هماهنگ سازد پیش بینی نشده بود و در نتیجه گورباچف که دیگر اختیاری در مقام ریاست جمهوری اتحاد شوروی نداشت از این مقام استعفا داد و رسماً اعلام داشت که دیگر کشوری به نام اتحاد جماهیر شوروی وجود ندارد. بدین سان، ابرقدرت شوروی که طی سال های 1990 و 1991 م عملاً از میان رفته بود، اسماً و رسماً از میان رفت و دنیا سال 1992م را تنها با یک ابرقدرت در صحنه سیاست بین المللی آغاز کرد. ویران شدن بنای نظام اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی علل داخلی و خارجی متعددی داشت که می توان از ایدئولوژی انحرافی معتقد به دیکتاتوری پرولتاریا، تقویت بنیه نظامی به قیمت نابودی کل جامعه، بی اعتمادی مسؤولان سیستم حکومتی شوروی به مبانی ایدئولوژیکی نظام خود و نیز پیدایش و شتاب در انقلاب الکترونیکی و انفجار اطلاعات نام برد. این عقیده را نیز نباید از نظر دور داشت که حکومت شوروی نه تنها مبتنی بر کفر و انکار خالق هستی بود بلکه پایه های آن بر ظلم و ستم و سرکوبی توده ها و اقلیت ها قرار داشت. حکومتی که بزرگانی هم چون حضرت امام خمینی(ره) بنیان گذار عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران، از چندین سال قبل، از سرنگونی کمونیسم خبر داده بودند.

ترور "ابوایاد" مبارز فلسطینی توسط عوامل سازمان موساد (1991م)صلاح خَلَف معروف به ابوایاد مرد شماره دو سازمان آزادی بخش فلسطین پس از یاسر عرفات، عضو کمیته مرکزی و مسئول امنیتی جنبش فتح، در سال 1933م در شهر یافا به دنیا آمد. وی در سال 1948م هم زمان با اولین جنگ اعراب و اسرائیل همراه با خانواده به غزه رفت. ابوایاد تحصیلات خود را در قاهره به پایان برد و پس از آشنایی با یاسر عرفات، همدوش او در چندین عملیات ضدصهیونیستی شرکت کرد. او از ابتدای امر از تشکیل یک سازمان چریکی برای مبارزه خالصانه با اشغال گران صهیونیستی در فلسطین جانبداری می نمود. پس از جنگ 6 روزه، وی مسئول روابط فتح با دولت های عربی شد و توانست حمایت جمال عبدالناصر در مصر و عبدالسلام عارف در عراق را جلب کند. او همواره از سیاست های محافظه کارانه و نرمش های سیاسی یاسر عرفات انتقاد می کرد و خواهان جدیت در کار بود. با این حال، عرفات هرگز حاضر به حذف وی از سازمان آزادی بخش فلسطین نشد. سرانجام مأموران موساد، سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی در یک اقدام جنایت کارانه ابوایاد را به همراه دو مقام دیگر سازمان آزادی بخش فلسطین در 14 ژانویه 1991م در 58 سالگی در تونس به قتل رساندند. ترور این افراد آن هم با نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشوری مستقل یعنی تونس نشان داد که رژیم صهیونیستی برای حذف مخالفان خود به هیچ قانون بین المللی پای بند نیست. چرا که این رژیم، بارها سایر رهبران گروه های فلسطینی و لبنانی مخالف خود را در دیگر کشورها ترور کرده است. با این حال چند ماه پس از ترور صلاح خَلَف، (ابوایاد) رهبران سازشکار سازمان آزادی بخش فلسطین در اکتبر 1991م مذاکرات به اصطلاح صلح را با رژیم اشغال گر قدس آغاز کردند و در سال 1993م رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناختند.

درگذشت اوا گاردنر، بازیگر آمریکایی؛ بیست و پنجمین هنرپیشهٔ بزرگ زن تاریخ.

زادروز کریستینا آگیلرا خواننده، ترانه‌نویس، تهیه‌کننده موسیقی سبک پاپ و بازیگر اهل آمریکا

شهادت دکتر مفتح

کنوانسیون امحای کلیه اشکال تبعیض علیه زنان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید.

تصویب کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان از سوی سازمان ملل (1979م)کنوانسیون رفع کلیه اَشکال تبعیض علیه زنان که در هجدهم دسامبر 1979م توسط سازمان ملل به تصویب رسید، مجموعه منسجمی است از همه استانداردهای حقوق زنان که توسط سازمان ملل متحد، در طی سال های 1945 تا 1979 م به تدریج شناسایی و تعیین شده اند. تساوی حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همه انسان ها بدون تمایز بر اساس نژاد، جنسیت، زبان و مذهب، تحت حمایت قانون قرار گرفتن همه زنان، اهمیت دادن نقش زنان در سیاست های جمعیتی، شناسایی اهمیت کلیدی نقش زنان در تولید کشاورزی و اقتصاد روستایی و مواردی از این قبیل، جزو مصوبات تدریجی این کنوانسیون می باشد که البته فعالیت های این اتحادیه همچنان ادامه دارد. از آن جا که هیچ کشوری در جهان یک جزیره تنها نیست، شاید پیوستن به نهضت دموکراسی و آزادی حقوق بشر در قالب سازمان دهی دموکراتیک غربی چاره ناپذیر باشد، ولی آیا دموکراسی، حقوق بشر و توسعه به سبک غربی مطلوب است و می تواند برای جهان اسلام الگو باشد؟ ضمن این که علی رغم این همه مصوبات، باز هم به زنان در جهان غرب گاهی در حد ابزار و وسیله ای منفعت آور نگریسته می شود. با این حال، اسلام از یک طرف به مقام و شخصیت زن ارج می نهد و رعایت حقوق او را لازم می داند و از سوی دیگر با توجه به تفاوت ظاهری و جسمی میان زن و مرد و اختلاف در تمایلات و توانایی های آن ها، برای آنان به صورت طبیعی، حقوقی مجزا قائل می باشد. در حقیقت تفاوت موجود بین این دو نیمه جامعه بشری، اختلاف در حقوق را نیز می طلبد.

سوءقصد به جان آیت الله هاشمی رفسنجانی توسط گروهک فرقان

در پی به بن‌بست رسیدن مذاکرات صلح، ارتش ایالات متحده عملیات نظامی خط شکن 2 را علیه مواضع ویتنام شمالی آغاز کرد و در این عملیات برای اولین بار پس از پایان جنگ جهانی دوم از بمب افکن‌های بی

درگذشت "پل مولر" شیمی دان برجسته سوئیسی و کاشف د.د.ت (1965م)پل مولر، شیمی دان سوئیسی در 9 اوت 1899م در سوئیس به دنیا آمد. وی به واسطه اینکه پدرش شیمی دان بود به شیمی علاقه مند شد و در این رشته ادامه تحصیل داد تا این که به مدارج بالا دست یافت. او سپس به خدمت یک مؤسسه بزرگ رنگ سازی درآمد. مولر در سال 1925، برنامه تحقیقاتی وسیعی را آغاز کرد که هدف آن تهیه ترکیبی بود که بتواند حشرات موذی را سریعاً نابود کند اما بر روی گیاهان و پستانداران تاثیر سمی نداشته باشد و در عین حال، ارزان و پایدار بوده، دارای بوی نامطبوع هم نباشد. مولر ضمن تحقیقات و بررسی های خود، بر آن شد تا از ترکیبات کُلردار استفاده کند. وی درنهایت در سال 1939م موفق به کشف ماده ای با همان ویژگی ها گردید که به د.د.ت معروف شد. مولر در سال 1942م تصمیم گرفت تا د.د.ت را به طریق صنعتی تهیه کند که در سال بعد، اولین استفاده عملی از این ماده، در جریان جنگ جهانی دوم علیه بیماری تیفوس صورت گرفت. پل مولر به مناسبت همین تحقیقات و کشف خود، موفق به اخذ جایزه نوبل در طب و فیزیولوژی در سال 1948م گردید. پس از جنگ، د.د.ت برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت و بدین وسیله از هجوم حشرات به منابع غذایی جلوگیری شد. پل مولر که به او لقب پدر د.د.ت داده اند سرانجام در 23 اکتبر 1965م در 66 سالگی درگذشت.

زادروز برد پیت بازیگر و تهیه کننده آمریکایی

درگذشت "نیلْزْ بور" فیزیک دان برجسته دانمارکی (1962م)

درگذشت فرانتس فانون نویسنده و روانپزشک فرانسوی زبان اهل مارتینیک

آغاز جمهوری پنجم فرانسه به ریاست ژنرال "شارل دوگل" (1959م)در سال های بعد از جنگ جهانی دوم، فرانسه گرفتار بحران های سیاسی گوناگونی بود. هیچ حزبی اکثریت مطلق پارلمانی را نداشت تا بتواند دولتی با ثبات را تشکیل دهد. کابینه های ائتلافی نیز چنان متزلزل بودند که قدرت گذراندن لوایح را در پارلمان فرانسه نداشتند. در ادامه این جریان ها، زمانی که دولت وقت فرانسه سقوط کرد، ژنرال شارل دوگل، که در زمان جنگ، ریاست دولت آزاد فرانسه را در لندن برعهده داشت طی انتخاباتی که در نوامبر 1958م صورت گرفت به ریاست جمهوری آن کشور برگزیده شد. دوگل در زمانی به قدرت رسید که اختلافات داخلی، فرانسه را به نابودی تهدید می کرد. وی طرح قانون اساسی جدیدی تهیه کرد که به موجب آن، رئیس جمهور، قدرتی برابر قوه مقننه داشت. این طرح مورد تایید ملت فرانسه قرار گرفت و به این ترتیب از هشتم ژانویه 1959، جمهوری پنجم فرانسه به رهبری دوگل آغاز به کار کرد.

کشور نیجر با وجود مخالفت فرانسه اعلام استقلال کرد. جامعه بین‌الملل یک سال بعدتر استقلال این کشور را به رسمیت شناخت.

زادروز استیون اسپیلبرگ کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی، برندهٔ 3 جایزه اسکار و یکی از موفقترین کارگردانان تاریخ سینما

آغاز عصر اتم، با شکافتن هسته اتم توسط "اوتو هان" فیزیک دان آلمانی (1938م)اوتوهان فیزیک دان و دانشمند آلمانی در سال 1889م در فرانکفورت به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات خود، دکترای شیمی گرفت. وی از آن پس به مطالعه و آزمایش در علم فیزیک مشغول شد که سرانجام، موفق به شکافتن اتم اورانیوم گردید. وی در 18 دسامبر 1938م توانست یک ایزوتوپ اورانیوم را که هسته های پروتون آن ها یکسان است با سرعت فراوان توسط نوترون ها بمباران کند و به این وسیله موفق به شکستن هسته ایزوتوپ گردد. نتیجه حاصل از شکافتن هسته، ایجاد گرمای زیاد بود. این عمل باعث آزاد شدن انرژی عظیمی گردید و این انرژی بعدها در رآکتورها و بمب های هسته ای مورد استفاده قرار گرفت.

درگذشت "مارْسِلْ پروسْتْ" نویسنده و رمان نویس معروف فرانسوی (1922م)مارْسل پروسْتْ، رمان نویس معروف فرانسوی در دهم ژوئیه 1871م در پاریس به دنیا آمد. او از کودکی به علت کسالت مزاجی و وضعیت خوب خانوادگی، درصدد برنیامد که حرفه ای برای خود جستجو نماید. پروست از همان اوایل جوانی، از بیماری تنگی نفس رنج می برد و همین وضع باعث گردید که بیشتر اوقات را در گوشه ای به مطالعه بپردازد و در نتیجه، علاقه فراوانی به ادبیات پیدا نماید. با این حال، پروست وارد دانشگاه سوربن شد و از این دانشگاه در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل گردید. پروست در 24 سالگی اولین اثر خود، شامل چند مقاله و داستان را با عنوان لذت ها وروزها منتشر کرد. مضمون اصلی این کتاب، تاسف بر روزهای از دست رفته، شادی های کودکانه، صفای زندگی در کوهستان، خشک شدن سرچشمه های احساس و ناراحتی از روح پاک از دست رفته، می باشد. مارسل پروست تا 35 سالگی، خود را در محیطهای تجملی و تصنعیِ سالن های اشرافی و رستوران های پر زرق و برق و مجلل گذراند و با کنجکاوی خاصی که نسبت به همه چیز داشت، از راه پرسیدن و آموختن، نکته های زیادی به خاطر سپرد و چون وضع مزاجیش حکم می کرد که بیشتر استراحت نماید، به تدوین مجموعه یادداشت ها و خاطرات کودکی خود پرداخت. این مجموعه یادداشت ها، تحت عنوان در جستجوی زمان گمشده بود که جلد اول آن نتوانست توجه محافل ادبی را به خود جلب کند. اما جلد دوم آن مورد استقبال کانون های ادبی واقع شد و پروست موفق به اخذ جایزه کنکور گردید که از مهمترین جوایز ادبی فرانسه به شمار می رود. پروست پس از انتشار پنج جلد دیگر از این مجموعه به شهرت زیادی رسید و در شمار نویسندگان معروف زمان قرار گرفت. کتاب، با وجود وسعت غیرمنتظره موضوع و اختلاطها و ترکیب اجزا، از نظمی خاص برخوردار است که به طور اعجاب آور تا پایان کار حفظ شده است. پروست خاطرات جوانی را با سبکی هیجان انگیز پیش چشم خواننده تجسم می دهد و این نکته را یادآور می شود که هنرمند هیچ چیز خلق نمی کند، بلکه کار او تنها مکاشفه است. هنر، هر چیز را که در زنجیر لحظه ها محبوس است آزاد می سازد و از سرنگون شدن آن در عدم، جلوگیری می کند. مبارزه ضد فراموشی با کوششی مداوم و آمیخته با واقع، موضوع اصلی اثر پروست را تشکیل می دهد. پروست آن قدرت را داشت که احساس های بسیار دقیق و ظریف و پیچیده را تشخیص دهد و با قلم توانا آنها را به بند کشد و تحلیل روانی را در داستان نویسی وارد کند. پروست سراسر روز را در اتاقی تاریک می خوابید و تمام شب را بیدار می ماند. وی در اواخر عمر، خود را ملامت می کرد که چرا همه زندگی را صرف به ظهور رساندن استعدادهایش نکرده است. قدرت تخیلی پروست از نظر روان شناسی بسیار قوی بود و از دیدگاه بسیاری از نویسندگان و ادیبان، وی در زمره ده نفر اول نویسندگان جهان است. مارسل پروست سرانجام در هجدم نوامبر 1922م به علت ابتلا به بیماری ذات الریه در 51 سالگی در گذشت.

پایان عملیات طولانی "وُردن" در جریان جنگ جهانی اول (1916م)در آغاز سال 1916م و در جریان جنگ جهانی اول، نیروهای آلمان به قصد تصرف پاریس، در 21 فوریه 1916م به مهم ترین مانعی که در راه پیشروی آن ها به سوی پاریس قرار داشت، یعنی شهر وردن و استحکامات نظامی اطراف آن حمله ور شدند. در این میان هر چند یکی از قلعه های اطراف شهر به تصرف آلمان درآمد ولی نیروهای مدافع وردن که با کمک قوای کمکی و تازه نفس تقویت شده بودند، پیشروی آلمانی ها را در همین مرحله متوقف ساختند و پنج حمله بزرگ نیروهای آلمان برای پیشروی به طرف وردن تا ماه مارس 1916م با شکست مواجه گردید. در اول ژوئیه 1916م، در حالی که آلمانی ها حمله بزرگ و تازه ای را برای تصرف وردن تدارک می دیدند، نیروهای انگلیس و فرانسه به تهاجم وسیعی در شمال غربی فرانسه دست زدند و پس از پنج ماه نبرد سنگین، یکی از خونین ترین و وسیع ترین عملیات های نظامی در طول جنگ جهانی اول رقم خورد. در این جنگ، علاوه بر به کار گرفتن وسیع نیروی هوایی، برای اولین بار از تانک استفاده شد، ولی کاربُرد تانک های انگلیسی که برای نخستین بار در پانزدهم سپتامبر وارد میدان شدند، به علت بارندگی های شدید و گل آلود بودن زمینْ، چندان درخشان نبود. نیروهای انگلیس و فرانسه با وجود تحمل تلفات سنگین در این نبرد، موفق نشدند آلمانی ها را از مواضع خود در این منطقه عقب برانند ولی تلفات و ضایعات وارده بر ماشین جنگی آلمان در این جنگ سنگین تر بود و کارشناسان نظامی آلمان بعدها بر نقطه عطف بودن نبرد وُردن در تاریخ جنگ جهانی اول و سرآغاز شکست آلمان در این جنگ، اذعان کردند. این نبرد وحشت ناک سرانجام پس از ده ماه درگیری خونین، با مرگ بیش از دو میلیون و دویست و شصت و پنج هزار نفر از نیروهای متخاصم در 18 دسامبر 1916م به پایان رسید. تلفات عظیم این جنگ، علاوه بر وسعت عملیات نظامی و به کار گرفتن سلاح های جدید جنگی، ناشی از استفاده وسیع نیروهای متخاصم از گازهای سمی و سلاح های شیمیایی بود.

زادروز ادیت پیاف خواننده، ترانه‌سرا و بازیگر فرانسوی

الحاق رسمی مصر به عنوان مستعمره انگلستان (1914م)مصر از اواسط سده نوزدهم میلادی تحت نفوذ انگلستان و فرانسه قرار گرفت و طی سال های آغازین قرن بیستم، حضور انگلستان در مصر بسیار پررنگ تر از فرانسه بود. مصر تا سال 1914م که جنگ جهانی اول آغاز شد. رسماً جزو قلمرو امپراتوری عثمانی به شمار می رفت ولی عملاً تحت نفوذ انگلستان بود. در جریان جنگ جهانی اول، دولت عثمانی با دولت های مخالف انگلستان یعنی آلمان و اتریش متحد شد. انگلیس نیز به منظور مقابله با این عمل، مصر را که تا آن زمان متعلق به دولت عثمانی بود، تصرف کرد و در هجدهم دسامبر 1914م آن را به طور رسمی تحت استعمار خود درآورد. دلیل انگلستان در انجام این عمل، جلوگیری از اشغال مصر توسط آلمان بود که در این میانْ، باید نقش حیاتی کانال سوئز در جریان جنگ را نیز مدّ نظر قرار داد. تلاش نیروهای عثمانی در بازپس گیری مصر در طول جنگ جهانی اول ادامه داشت، اما به دنبال مبارزات مردم مصر با استعمار انگلیس، این کشور در 28 فوریه سال 1922م، استقلال خود را اعلام نمود.

زادروز ویلی برانت سیاستمدار آلمانی، صدراعظم آلمان از 1969 تا 1974، برندهٔ جایزه صلح نوبل 1971

پناهندگی محمدعلی شاه قاجار به سفارت روس در پی تصرف تهران توسط مشروطه طلبان(1288ش)-محمدعلی شاه قاجار پس از به دست گرفتن قدرت، همواره از روس ها حمایت می کرد و آنان نیز به او کمک می کردند. در جریان به توپ بستن مجلس نیز، فرمانده قشون ایران را لیاخوف روسی برعهده داشت. از این رو، وقتی که آزادی خواهان تهران را فتح کردند، محمدعلی شاه خود را دربرابر آنان ناتوان یافت و برای در امان ماندن از دست مشروطه طلبان، به سفارت روس پناه برد. لیاخوف روسی، فرمانده قزاقان که این موضوع را شنید، به حضور فرماندهانِ فاتح تهران رسید و شمشیر خود را به عنوان تسلیم، در مقابل آنان بر زمین نهاد. در ساعت چهار بعد از ظهر همان روزی که تهران فتح شد، جلسه مهمی با حضور پانصد تن از نمایندگان مجلس و بزرگان پایتخت و آزادی خواهان معروف در بهارستان منعقد گشت. این مجلس تاریخی که تحت عنوان "مجلس عالی فوق العاده" انعقاد یافت، محمدعلی شاه را که به سفارت روس پناه برده بود، از سلطنت مستعفی شناخت و پسر او سلطان احمد میرزا ولیعهد را به سمت شاهنشاهی ایران اعلام کرد. بدین ترتیب دروه اسبتداد صغیر که یک سال و بیست و دو روز به طول انجامیده بود به پایان رسید. محمدعلی شاه، مدت 57 روز در سفارت روس پناهنده بود و سرانجام او را به خواری از ایران راندند و از آن پس در بندر اُدِسا در کنار دریای سیاه در کشور روسیه مسکن گزید.

زادروز لئونید برژنف سیاستمدار و دبیر کل کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی از سال 1964 تا 1982

تولد "لئونید بِرژنِف" رهبر پیشین اتحادجماهیر شوروی سابق (1906م)

انعقاد قرارداد استعماری حفر کانال "پاناما" بین امریکا و پاناما (1903م)در حالی که امریکا پس از استقلال پاناما، امتیاز حفر کانال پاناما را از آن خود کرده بود، بر اساس قراردادی که در 18 نوامبر 1903 با دولت تازه تأسیس این کشور امضاء نمود، شرایطی را به دولت پاناما تحمیل کرد که نفع فراوانی برای خود و ضررهای متعددی برای پاناما به همراه داشت. حق بهره برداری دائمی از کانال و کنترل بیش از یکهزار و دویست کیلومتر مربع در طرفین این کانال از طرف امریکایی ها، از موارد عمده این شرایط بودند. با این وصف از سال 1918م که امریکا برای نخستین بار، نیروی نظامی خود را به این منطقه اعزام کرد، اختلافاتی بین امریکا و پاناما روی داد. در سال های دهه 1960م تشنج در روابط امریکا و پاناما بر سر مسئله کانال بالا گرفت و روابط سیاسی دو کشور نیز مدتی قطع شد. درنهایت در سپتامبر 1977م پس از مذاکرات طولانی بین مقامات دو کشور، قرارداد دیگری بین دو کشور منعقد شد که به موجب آن، امریکا تا روز اول ژانویه سال 2000 م به کلی منطقه کانال پاناما را تخلیه کرده و اداره امور کانال را به پانامایی ها واگذار نماید.(ر.ک

وفات علامه میرزا حسین نوری

درگذشت "هنری هِرْتْزْ" فیزیک دان و ریاضی دان معروف آلمانی (1894م)هنری هِرتْزْ، فیزیک دان معروف آلمانی در 5 فوریه 1857م در هامبورگ آلمان به دنیا آمد. او در ابتدای جوانی، به رشته معماری و مهندسی علاقه مند بود، اما خیلی زود از این علاقه دست کشید و به علوم تحقیقی دل بست. از این رو تحت نظر برخی اساتید بزرگ زمان، به فیزیک روی آورد و پس از مدت کوتاهی، به تدریس فیزیک پرداخت. هرتز در ادامه، کار مطالعاتی خود را با تحقیق در امواج الکتریکی یا نیروی مغناطیسی پیگیری کرد و با ساختن یک فرستنده و یک گیرنده رادیویی، به شهرت دست یافت. او برای اکثر دستگاه های الکترونیکی مثل رادیو، تلویزیون و رادار که امروزه در خدمت بشر هستند، اصول استواری را پایه گذاری کرد و ثْابت نمود که می تواند امواج الکتریکی را بگیرد و بفرستد. هرتز طول موج را به دست آورد و اطلاعات گسترده و جالبی درباره فرکانْسِ نوسان ها یافت. این دانشمند آلمانی، در سال 1888م بر روی اختراع اسرارآمیزی به نام رادار تحقیق و مطالعه کرد و به عنوان نخستین فرد، به اساس کار این دستگاه پی برد. هم چنین او موفق به اختراع نوعی آنتن شد که در انتقال و گرفتن امواج تلویزیونی به کار می رفت. نام او با عبارت سیکل در ثانیه به معنی هرتز، همیشه جاودان خواهد بود چرا که هرتز نخستین کسی بود که ثابت کرد هر موج الکتریکی یا مغناطیسی، مدت زمانی وقت نیاز دارد تا حرکت کند. هنری هرتز سرانجام در حالی که 37 سال از عمرش می گذشت در 26 نوامبر 1894م درگذشت.

زادروز ژوزف استالین در تصویر) نخستین رهبر حزب کمونیست شوروی و رهبر دوفاکتوی این کشور بین سال‌های 1922 تا 1953

درگذشت اندرو جانسون هفدهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

زادروز آرشیدوک فرانتس فردیناند وارث تاج و تخت پادشاهی اتریش

تولد "بیدن پاول" مؤسس سازمان پیشاهنگی (1857م)

زادروز هاینریش هرتز، فیزیک‌دان آلمانی؛ یکای هرتز در دستگاه SI به افتخار وی نامگذاری شده است.

تولد "جوزف جان تامْسون" فیزیک دان امریکایی و پدر الکترون (1856م)جوزف جان تامسون دانشمند برجسته انگلیسی در هجدهم دسامبر 1856م در نزدیکی منچسْتر انگلستان، به دنیا آمد. وی از کودکی اشتیاق فراوانی به مطالعه داشت و از شاگردان باهوش مدرسه به شمار می رفت. تامسون در طی تحصیلات عالی خود به فیزیک و ریاضی پرداخت و در 24 سالگی ثابت کرد که ماده و انرژی هر دو از نظر فیزیکی یکسانند و این نظر، زیربنای تئوری آلبرت انیشتین، مبتکر تئوری نسبیت گردید. تامسون در 28 سالگی مسئولیت یکی از آزمایشگاه های بزرگ و معروف انگلستان را برعهده گرفت و به مدت 34 سال، آن را به خوبی اداره نمود. تامسون در سال 1897م ذره کوچک و معجزه آسای الکترون را کشف کرد و از آن پس به عنوان پدر الکترون معروف شد. وی عقیده داشت که الکترون یکی از اجزای تشکیل دهنده ماده است. تامسون در سال 1903م اعلام کرد که اتم به صورت کُره ای پر از ماده و دارای بار برقی مثبت بوده و الکترون ها در آن ها موّاج می باشند. تامسون در سال های بعد تلاش وافری در تکمیل دانسته های بشر در این زمینه از خود بروز داد تا این که در سال 1906م موفق به اخذ جایزه نوبل فیزیک شد. تامسون این نکته را کشف کرد که اشعه قطب منفی، شامل ذرات الکتریسیته منفی یا اِلِکترون است. او سرعت و بارالکتریکی الکترون ها را اندازه گیری کرد و بدین نتیجه رسید که الکترون های مزبور از نظر جرم تقریباً دو هزار برابر کوچکتر از سبک ترین ذره اتمی شناخته شده آن روز عالم هستند. وی در این هنگام محاسبه جالب تری انجام داد و سرعت الکترون ها را که به دور هسته اتم در گردش هستند، 196 هزار کیلومتر در ثانیه تعیین کرد. تحقیقات تامسون اطلاعات و درک بیشتری درباره جریانات الکتریکی به جهان علم عرضه کرد چرا که جریان برق در واقعْ جریانی از الکترون ها است. وقتی الکترون های یک سیم فلزی، بی هدف حرکت کنند، جریان برقی در میان نخواهد بود ولی وقتی الکترون ها در یک مسیر حرکت کنند، جریانی برقرار خواهد شد. تئوری مهم تامسون درباره طبیعت الکتریکی ماده، فرضیه تغییر ناپذیری اتم را زیر و رو کرد و تامسون را به شهرتی عالم گیر رساند. علاوه بر تامسون، هشت نفر از شاگردان و نیز پسرش موفق به اخذ جایزه نوبل شدند. جوزف جان تامسون سرانجام در سال 1940م در 84 سالگی درگذشت.

درگذشت سیمون بولیوار قهرمان ملی آمریکای لاتین

درگذشت "سیمون بولیوار" قهرمان معروف امریکای جنوبی(1830م)سیمون بولیوار، سردار و سیاست مدار معروف امریکای جنوبی در بیستم آوریل 1783م در شهر کاراکاس در ونزوئلا به دنیا آمد. وی پس از طی دروس متوسطه، برای ادامه تحصیل راهی مادرید در اسپانیا گردید و در رشته حقوق فارغ التحصیل شد. بولیوار که در اواخر انقلاب کبیر فرانسه در آن کشور به سر برده بود، پس از بازگشت به کشورش درصدد برآمد تا کشور خود و مناطق امریکای جنوبی را که در زیر یوغ استعمار اسپانیا بودند، آزاد سازد. از این رو، مبارزات خود را از سال 1813م آغاز کرد و طی سال های متمادی و جنگ های پیاپی، قدرت اسپانیا را در منطقه درهم شکست. بولیوار در جریان این مبارزاتْ بر آزادی تمامی مناطق امریکای جنوبی تاکید می ورزید و به دنبال استقلال کشورهای این منطقه بود. در این جنگ ها، وی ممالکی را که امروزه اکوادور، پرو و کلمبیا نامیده می شود از چنگ اسپانیا خارج ساخت و به استعمار سی صد ساله آنان پایان داد. بولیوار از آن پس خود به ریاست جمهوری این مناطق انتخاب گردید. در سال 1825، آزادی پروی علیا از طرف بولیوار اعلام شد و به همین جهت، این کشور را بولیوی نام نهادند. این مبارزات، از بولیوار شخصیتی محبوب و الگو ساخت و علاوه بر سرمشق گیری جوانان از او، وی به مظهر مبارزه ضد استبداد در جهان غرب نیز شهرت یافت. او سرسختانه طالب آزادی، عدالت و دموکراسی بود و از این رو در جریان مبارزات خود، لقب آزادی بخش گرفت. با این حال، خودخواهی و فرقه گرایی ها، مانع از تحقق رؤیای بولیوار در ایجاد فدراسیونی متحد در امریکای جنوبی شد و بروز برخی مخالفت ها، وی را به استفاده از روش های دیکتاتوری ناچار ساخت. این مسئله به کاهش محبوبیت بولیوار انجامید و باعث شد که در سال 1830م از قدرت کناره گیری کند. وی تمام ثروت سرشار و ارثیه هنگفت پدر را در راه پیشرفت انقلاب و آزادی گذاشت تا این که در هفدهم دسامبر 1830م در 47 سالگی بر اثر بیماری سل درگذشت. در حال حاضر نیز، سیمون بولیوار در امریکای لاتین به ویژه ونزوئلا به عنوان قهرمان ملی، معروف است. بولیوار از دید معاصرانش، رهبری برجسته در مبارزه برای استقلال سیاسی امریکای لاتین بود که تقریباً با دست خالی قادر شد بر همه موانع و ناکامی هایی که در راه اداره کردن و حفظ مبارزه دشوار پانزده ساله با اشغال گران اسپانیایی وجود داشت فائق آید و سلطه آنان را بر امریکای لاتین پایان بخشد.

درگذشت ژان

مرگ "فریدریش مسمر" روانشناس آلمانی و مُبدع هیپنوتیزم (1815م)فریدریش آنتوان مُسمِر روان شناس آلمانی، در 23 مه 1734م در نزدیکی بال در اتریش به دنیا آمد. وی پس از طی دروس متوسطه، در رشته پزشکی با درجه دکتری از دانشگاه وین فارغ التحصیل شد و به طبابت پرداخت. مسمر در جریان معالجه، روشی را برگزید که در جریان آن، با استفاده از خواص آهن ربای معمولی و سپس با کمک مغناطیس حیوانی، با لمس کردن بیمار با دست، بیمار را درمان می کرد. روش ابداعی مسمر سر و صدای زیادی برپا کرد تا جایی که او را از وین اخراج کردند. از این رو در سال 1778م به پاریس رفت و کار خود را ادامه داد. روش درمانی مُسمر که امروزه به هیپنوتیزم معروف است با تلقین بیمار همراه بود و گه گاه نتایجی در معالجه بیماران حاصل می گشت. قواعد علم مسمریسم در کلیات بر اصول مانیه تیسم استوار است که شامل نیرویی در بدن انسان و برخی از حیوانات است که اصل و ذات آن ناپیداست اما به واسطه اثرها و خاصیت هایی که دارد، پی به وجود آن برده اند. به عبارت دیگر، موجی است که از بدن انسان خارج می شود و از یکی به دیگری اثر می کند. در این راستا، این موج در شرایط و حالات خاصی قادر به جذب و دفع می باشد. مرکز این نیرو بیشتر در چشم است و کسانی که دارای این نیرو می باشند می توانند دیگران را تحت تاثیر قرار دهند و آن ها را مطیع اراده خود سازند و یا به خواب مغناطیسی ببرند. یکی از راه های استفاده از هیپنوتیزم یا خواب مصنوعی، درمان برخی بیماری های روانی است. فریدریش مسمر سرانجام در هجدهم نوامبر 1815م در 81 سالگی درگذشت.

درگذشت یوهان گوتفرید هردر فیلسوف، زبان‌شناس، شاعر، منتقد ادبی، از دانشمندان تأثیرگذار عصر روشنگری و از نظریه‌پردازان بزرگ قرن هجدهم اروپا در حوزهٔ زبان، تاریخ و فرهنگ

تولد "جوزف هنری" مخترع و دانشمند معروف امریکایی(1797م)جوزف هِنْری، دانشمند شهیر امریکایی در 17 دسامبر 1797م در مزرعه کوچکی در ایالت نیویورک امریکا به دنیا آمد. وی در ابتدا بیشتر اوقاتش را به کار در مزرعه و کمک به خانواده می گذراند و گاهی در اوقات بیکاری کتاب می خواند، اما شوق فراگیری دانش، او را به سمت علم رهنمون کرد و با دلبستگی خاص به تئاتر، هنر و ادبیات، وارد آکادمی شد. هِنْری در این زمان روزانه شانزده ساعت کار می کرد و علاوه بر تحصیل، به تدریس نیز می پرداخت. وی پس از چندی به استادی ریاضی و فلسفه منصوب شد و در کنار آن، کار علمی خود را پیرامون و مغناطیس جریان برق متمرکز کرد. در این هنگام بود که یک آهن ربای الکتریکی ساخت که قادر بود یک تُن بار را بلند کند در حالی که آهن رباهای آن زمان، تنها قادر به نگهداشتن سه کیلوگرم بودند. هنری از آن پس به فکر تولید برق از مغناطیس افتاد و در این راه موفقیت هایی به دست آورد ولی هم چون موضوع آهن ربا، نتایج کار خود را منتشر نکرد و دیگران بدون اطلاع از یافته های علمی جوزف هنری، با تحقیقات خود به این نتایج رسیدند. او پس از چندی دستگاه تقویت رِلِه را ابداع کرد و از آن به منظور اختراع اولین دستگاه تِلگراف استفاده نمود. هنری هم چنین پس از چندی اساس ترانس فورماتور مبدل را تشریح کرد و به جای آگاه کردن دیگران و ثبت این اختراعات، آن ها را پنهان نمود و بازْ، دیگران، خودْ، این نتایج را به دست آوردند. آخرین خدمت علمی هنری، در سال 1842م انجام گرفت. او در این سال انتقال امواج رادیویی را عملاً به ثبوت رساند و تحولی در این زمینه ایجاد کرد. هنری در اواخر عمر اداره هواشناسی امریکا را تأسیس نمود. و با اطلاعاتی که از سوی پانصد نفر از صاحب نظران از سراسر کشور به دستش می رسید توانست نقشه های هواشناسی زیادی چاپ کند و پیش بینی های هواشناسی را آغاز نماید. رصدخانه این سازمان علمی، تحقیقات جالبی درباره خورشید انجام داد و هِنْری از کسانی بود که در مورد دمای لکه های خورشیدی به تحقیق پرداخت. او ثابت نمود که دمای این لکّه ها به مراتب کمتر از حرارت نقاطی است که در اطراف خورشید هستند. جوزف هنری یکی از خدمت گزاران بزرگ جهان علم بود که خدمات برجسته اش در زمینه برق و مغناطیس، در خور اهمیت و ارزش است. در الکتریسیته مبحث مهمی است که درباره اندازه گیری مقدار میدان مغناطیسی و مقدار جریانی که این میدان را تولید می کند گفتگو می نماید. این اندازه گیری را القاء و واحد آن را به افتخار این دانشمند بزرگ، هِنری نامیده اند. جوزف هنری سرانجام در سال 1878م در هشتاد سالگی در گذشت و چهل سال پس از مرگش، دنیای علم کاملاً به خدمات او پی برد.

مرگ "کاترینِ کبیر" ملکه معروف روسیه (1796م)کاترین کبیر، امپراتوریس روسیه، در دوم مه 1729م به دنیا آمد. وی در 15 سالگی با پتر سوم ازدواج کرد. اما پتر سوم، پادشاه روسیه به او علاقه نداشت و او را در ملأ عام مورد اهانت قرار می داد. کاترین با همدستی چند نفر از نزدیکان خود در نهم ژوئیه 1762م و در 33 سالگی، هنگامی که پتر سوم از شهر خارج شده بود، خود را امپراتوریس و ملکه روسیه خواند. پتر که ناگهان، چنین ضربه هولناکی خورد، به کلی خود را باخته، بدون مقاومت چندانی، استعفا داد و چند روز بعد درگذشت. در حقیقت او توسط نزدیکان کاترین مسموم شده بود. کاترین در دوران سلطنت خود علی رغم انجام برخی خدمات و اصلاحات، در زندگی مردم فقیر و ستم دیده، رفاه و بهبود به وجود نیاورد تا آن جا که شورش های فراوانی در زمان او برخاست. گفته شده است که در دوره سلطنت او که بیش از سه دهه به طول انجامید، شیوه کشاورزی، اصلاح شده و اصول بانک داری ترویج گردید، ارتش را سازمان داده و سامان بخشید، بیمارستان هایی بنا شده و به طور کلی اقتصاد کشور شکوفا شد. هم چنین وی در تحکیم مسائل آموزش و فرهنگ روسیه تلاش نمود، اما از سوی دیگر، کاترین اگرچه ملکه روسیه به شمار می فت اما از لحاظ شخصیتی دچار انحطاط شدید اخلاقی بود و به گفته مورخین با توجه به اینکه خود را یک موجود برتر می پنداشت، از مصاحبت با مردان متعدد دربار ابایی نداشت و فساد و تباهی بر دربار پادشاهی وی غلبه داشت. وی در سیاست خارجی، سیاست توسعه طلبی را دنبال می کرد و تا آن جا که می توانست برای این امر می کوشید. کاترین 33 سال سلطنت کرد و سرانجام در 17 نوامبر 1796م در 66 سالگی درگذشت. وی هوشی سرشار و جسارت و عزمی تمام و حرص و جاه طلبی زیادی داشت.

تولد "لویی ژاک داگر" مبتکر فن عکاسی (1789م)

درگذشت آنتونیو استرادیواری سازنده و تعمیرکار ایتالیایی سازهای زهی مانند ویلون، چلو، گیتار و هارپ

تولد "پیر ماریو" نمایش نامه نویس معروف فرانسوی (1688م)

مرگ "فرانسوا لاروش فوکو" نویسنده و فیلسوف برجسته فرانسوی (1680م)پرنْسْ فرانْسْوا دوک دو لاروش فوکو، فیلسوف و نویسنده فرانسوی، در سوم مارس 1613م در خانواده ای اشرافی در پاریس به دنیا آمد. وی از دوران جوانی وارد ارتش و سیاست شد، اما پس از حضور در یکی از جنگ های داخلی از ارتش کناره گرفت. لاروش فوکو هم چنین پس از چند حضور ناموفق در عرصه سیاست، از این مقوله نیز دست کشید و در پاریس، وارد محافل ادبی شد. وی سپس نخستین اثر خود را با نام خاطرات، منتشر کرد که در واقع به نوعی بررسی وقایع سال های میانی سده هفدهم میلادی فرانسه می پرداخت. کتاب دیگر لاروش فوکو با عنوان تفکرات یا حِکَم، چنان مورد استقبال قرار گرفت که در طی ده سال آخر عمر نویسنده، چهار بار تجدید چاپ شد. این کتاب شامل بیش از پانصد حکمت و مثل است. بخشی از این حکمت ها نمایش گر روح بشر است که عقل حاکم بر آن از راه اصلی منحرف نمی شود، اما بخشی دیگر، نشان دهنده مواردی خاص از نظرهاست که برمبنای آن فقط سودجویی باعث حرکت و موتور محرکه آدمی است و البته اقدامات این گروه به صورت مخفی و با ظاهری آراسته و در عین ریاکاری انجام می گیرد. در این میان، با وجود برخی مخالفت ها، بسیاری از این امثال و حکم در محافل ادبی راه یافت و موجب سرگرمی گشت و اگرچه اندیشه ها و نظریه های نویسنده، غالباً واقعیت عواطف انسانی و ارزش حقیقی او را نادیده می گرفت، قالبی که لاروش فوکو برای بیان اندیشه های خود برگزیده بود، به سبب به کار بردن بسیار به جا و متناسب کلمات و دقت در تکامل شیوه بیان که ثمره کار مداوم و وسواس او بود، ستایش این محافل را برانگیخت. کمتر درس انشا و شیوه نگارشی وجود داشت که مانند امثال و حِکم، آموزنده باشد. در این کتاب که به کلمات قصار نیز شهرت دارد، لاروش فوکو به عنوان یک فیلسوف شکاکْ مطالبی عنوان کرده که برخی از آن ها عبارتند از

درگذشت آندرا پالادیو معمار ایتالیایی دوره رنسانس در جمهوری ونیز

قوبلای‌خان سلسله یوان را در مغولستان و چین امروزی بنیان نهاد.

درگذشت هانری یکم پادشاه فرانسه

درگذشت "حسین بن احمد بن حجاج" شاعر معروف شیعه(391ق)-ابوعبداللَّه حسین بن احمد بن حجاج، معروف به ابن حجّاج ادیبی فاضل و ماهر بود که با سیدمرتضی و سیدرضی از دانشمندان قرن چهارم هجری در یک عصر زندگی می کرد. او از شعرای دوستدار اهل بیت رسالت و دشمن سرسخت دشمنان دین بود و در هر مورد اشعار فراوانی سروده است. مشهور است که در خوابِ سیدرضی، ابن حجاج از جانب اهل بیت به عنوان شاعر اهل بیت مطرح گردیده است. از آثار ابن حجاج، می توان به دیوان ده جلدی او اشاره کرد که در موزه های مختلف جهان نگهداری می شود. وی در مکانی بین بغداد و کوفه وفات یافت و طبق وصیت ابن حجاج، بدنش را در سمت پایین پای امام موسی کاظم{ع} دفن کردند.

شهادت امام علی النقی ع در سن 41 سالگی توسط معتز عباسی به روایتی

شهادت امام صادق توسط منصور عباسی به روایتی

شهادت حضرت علی بن محمد باقر ع در اردهال کاشان