درگذشت نلسون ماندلا در تصویر) نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی، برندهٔ جایزه صلح نوبل سال 1993

درگذشت اسکار نیمایر معمار برزیلی، از طراحان بنای مرکز سازمان ملل در نیویورک

درگذشت عمر بونگو سیاستمدار گابنی ،رئیس‌جمهور گابن به مدت 42 سال

به تصویب رسیدن طرح تشکیل کمیسیون زن و خانواده در مجلس شورای اسلامی (1375ش)

آغاز به کار رادیو پیام (1372ش)

انتخابِ "پتروس غالی" به عنوان ششمین دبیرکل سازمان ملل متحد (1991م)پِتْروس غالی، دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد در سال 1922م در یک خانواده مسیحی در قاهره به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات، به تدریس در دانشگاه علوم سیاسی قاهره مشغول شد. سپس عضو دفتر سیاسی حزب حاکم مصر شد و ریاست مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک روزنامه پُر تیراژ الاهرام این کشور را بر عهده گرفت. غالی محرک و مشوّق انور سادات حاکم معدوم مصر در انعقاد پیمان کمپ دیوید در سال 1978 و به رسمیت شناختن رژیم اشغال گر قدس بود. پس از قطع شدن روابط دولت های عربی با رژیم مصر نیز، پتروس غالی در خارج ساختن دولت از انزوای سیاسی و بازگرداندن مصر به آغوش جهان عرب و فعال کردن این کشور در سازمان های وحدت افریقا، کنفرانس اسلامی و جنبش عدم تعهد نقش مؤثری ایفا کرد. او 14 سال وزیر مشاور در امور خارجی مصر بود و تا قبل از احراز دبیر کلی سازمان ملل متحد، معاونت نخست وزیری مصر را نیز بر عهده داشت. پترس غالی در سال 1991م خود را کاندیدای مقام دبیرکلی سازمان ملل متحد کرد و در انتخابات روز 21 نوامبر 1991م، از سوی شورای امنیت سازمان ملل، به عنوان ششمین دبیر کل این سازمان معرفی شد. وی کار خود را رسماً از اول ژانویه 1992م آغاز کرد و یک دوره پنج ساله در این مقام بود.

اشغال مسلحانه سفارت ایران درلندن

اشغال مسلحانه سفارت ایران در لندن (1359ش)-پنج روز پس از شکست حمله نظامی آمریکا به ایران برای آزادسازی گروگان های سفارت این کشور از دست دانشجویان مسلمان پیرو خط امام و وقوع حادثه طبس، پنج مرد مسلح، سفارت ایران در لندن را به اشغال خود درآورده و تمام بیست کارمند ایرانی شاغل در سفارت را به گروگان گرفتند. این عده که خود را عرب ایرانی معرفی کردند، خواهان آزادی زندانیانی شدند که از چندی قبل در رابطه با حوادث انفجار در جنوب کشور در بازداشت به سر می بردند. آنان همچنین عنوان کردند که به محض اینکه ایران گروگان های آمریکایی را از بند رها سازند، دیپلمات های گروگان گرفته شده را آزاد خواهند کرد. این تروریست ها همچنین درخواست کردند تا یک هواپیمای اختصاصی در اختیار گروه قرار داده شود تا همراه گروگان ها از انگلیس خارج شوند. دولت ایران با هیچ یک از درخواست های مهاجمین موافقت نکرد تا اینکه تروریست ها پس از ناامیدی از دستیابی به خواسته هایشان، سفارت ایران را در لندن منفجر کردند و 2 نفر را به شهادت رساندند. این اشغال و گروگان گیری، بازتاب وسیعی در جهان پیدا کرد. گفته می شد این توطئه در حقیقت به دنبال تبانی پنهانی آمریکا و انگلیس علیه انقلاب اسلامی ایران، صورت گرفته است، هرچند اقدامات خرابکارانه مزدوران رژیم بعث عراق نیز در این میان قابل توجه است.

درگذشت الکساندر واسیلوسکی فرمانده و مارشال نظامی شوروی

زادروز جک بلک بازیگر، نوازنده و کمدین آمریکایی

زادروز الکساندر کارلین ورزشکار مرد رشتهٔ کشتی اهل کشور روسیه

روز ملی و استقلال "بوتْسوانا" از استعمار انگلستان (1966م)کشور افریقایی بوتْسوانا با 581/730 کیلومتر مربع مساحت، در جنوب قاره افریقا و در همسایگی کشورهای افریقای جنوبی، زیمبابْوه و نامیبیا واقع شده است. جمعیت این کشور بیش از 1/5 میلیون نفر است که عمدتاً سیاه پوست و دارای مذاهب قبیله ای می باشند. پیش بینی شده است جمعیت بوتسوانا تا سال 2025 به حدود دو میلیون و دویست هزار نفر برسد. پایتخت بوتسوانا، شهر گابرون نام دارد و دارای واحد پول، پولا است. این سرزمین که قبلاً بچوانالند نامیده می شد به علت قرار گرفتن در مرکز افریقای جنوبی و تردد گروه های استعمارگر به چهارراه مرگ موسوم شده بود. قبایل اصلی این کشور بوئرها و تسواناها هستند که رهبران آن ها ضمن اتحاد با یک دیگر و شکل دادن بوتسوانا، برای مقابله با اقوام مهاجم جهت دریافت کمک های مالی و نظامی به لندن رفتند و به این صورت پای دولت استعمارگر انگلستان را به این کشور باز نمودند. بوتسوانا از سال 1885م تحت استعمار انگلستان قرار گرفت اما از نیمه دوم قرن بیستم ندای استقلال خواهی در این کشور نیز برخاست و پس از مبارزات مردمی، در 30 سپتامبر سال 1966 به استقلال دست یافت و دارای حکومت جمهوری شد و در همان سال به عضویت سازمان ملل متحد در آمد.

نگو دین دیم نخستین رئیس جمهور ویتنام جنوبی در یک کودتای نظامی توسط ارتش جمهوری ویتنام کشته شد.

درگذشت آرتورو توسکانینی در تصویر) آهنگساز و موسیقی‌دان و رهبر ارکستر ایتالیایی.

پایان جنگ "صدساعته" میان مصر و رژیم صهیونیستی (1956م)در تاریخ 26 ژوئیه 1956م، جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر، کانال سوئز را که از دهه های پایانی قرن نوزدهم در مالکیت یک شرکت انگلیسی و فرانسوی بود، ملی اعلام کرد و به دنبال آن، نیروهای مصر اداره کانال را بر عهده گرفتند. این امر با عکس العمل شدید رژیم صهیونیستی و دولت فرانسه و انگلستان روبرو شد. ازاین رو، پس از برگزاری نشستی مشترک، تصمیم به حمله به خاک مصر گرفتند. با تجاوز نیروهای نژادپرست صهیونیستی به شبه جزیره سینا در 29 اکتبر 1956م و حمله چتربازان انگلیسی و فرانسوی به منطقه کانال سوئز در دو روز بعد از آن، جنگ کانال سوئز آغاز شد. این تجاوزات، در سراسر جهان با نفرت و انزجار روبرو شد و حتی در فرانسه و انگلیس نیز مخالفت های زیادی ایجاد کرد. در پنجمین روز جنگ، دولت شوروی هم از موقعیت استفاده کرد و به مجارستان حمله برد که سازمان ملل هر دو تجاوز را محکوم نمود. در این میان، مصری ها با غرق کردن چند کشتی در طول کانال سوئز، این شاهراه دریایی را مسدود ساختند. نیروهای متجاوز، سرانجام تحت فشار امریکا به تصمیمات سازمان ملل گردن نهادند و عملیات نظامی را که به جنگ سوئز و جنگ صد ساعته نیز شهرت یافت، در پنجم نوامبر 1956م متوقف کردند. پس از آن، نیروهای حافظ صلح ملل متحد از نیمه نوامبر 1956م در طول کانال سوئز مستقر شدند و عملیات تخلیه قوای متجاوز از خاک مصر تا روز 22 دسامبر پایان یافت. ناکام ماندن بریتانیا، فرانسه و رژیم صهیونیستی در رسیدن به اهدافشان در این جنگ موجب تحکیم جایگاه سیاسی عبدالناصر در جهان عرب شد و این خود، سبب تقویت جبهه ضد صهیونیستی گردید.

مرگ "آرتور توسْکانینی" آهنگ ساز شهیر ایتالیایی (1957م)آرتور توسْکانینی، موسیقی دان برجسته ایتالیایی در 25 مارس 1867م در شهر پارما ایتالیا به دنیا آمد. پدرش شغل خیاطی داشت و کسی از میان خاندان او موسیقی دان نبود و وسایل تحصیل موسیقی هم در دسترس نداشت، اما وضع زادگاهش طوری بود که باعث پرورش قریحه او گردید. او در جوانی به موسیقی گرایش یافت و پس از چند سال و انجام سفرهای گوناگون، به رهبری اُرکِسْتر رسید. توسکانینی سپس به اپرای نیویورک رفت و به رهبری ارکستر سمفونیک پرداخت. وقتی که در نوامبر 1908م، توسکانینی اولین کنسرت خود را در امریکا رهبری کرد، پیش از آنکه پرده بیفتد، لقب نابغه یکتا به دنبال اسمش چسبید و شهرتی فراگیر یافت. او نیروی حافظه عجیبی داشت و تمام جزئیات اُپراها را در خاطر داشت به طوری که در تمرین ها، حافظه دقیق او مایه ترس نوازندگان بود. طبع کمالْ جوی توسکانینی کوچک ترین اهمال را نمی بخشید و اصرار داشت که آهنگ های او چنان اجرا شود که منظور نهایی آهنگ ساز، به وسیله ارکستر بیان گردد حتی اگر بر کاغذ نیز نیامده باشد. وی در طول سالیان فعالیت خود، آثار هنری متعددی خلق کرد که مایه حیرت جهانیان شد و آثار سحرانگیز او باعث گردید که او را استاد همه رهبران بنامند. آرتور توسکانینی در آوریل 1954م پس از هفتاد سال رهبری ارکستر از این کار دست کشید تا این که سه سال بعد در شانزدهم ژانویه 1957م در نود سالگی درگذشت.

زادروز جان تراولتا، خواننده و بازیگر آمریکایی.

زادروز داگلاس آدامز نویسندهٔ انگلیسی، خالق کتاب راهنمای مسافران کهکشان

درگذشت کورت وایل آهنگساز آلمانی

تاسیس راه آهن تهران تبریز

درگذشت "آلکسیس کارِل" پزشک برجسته فرانسوی (1944م)آلِکْسیسْ کارلْ، جراح و زیست شناس معروف فرانسوی در 28 ژوئن 1873م در پاریس به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه، به تحصیل در رشته پزشکی پرداخت. او در آغاز علاقه ای به این رشته نشان نمی داد ولی شوق قلبی و انگیزه دانش دوستی مانع از ترک تحصیل وی گردید تااینکه در سال 1900م موفق به اخذ دکترای پزشکی شد. دکتر کارل از آن پس به تحقیقات طبی روی آورد و توجه ویژه ای به پیوند اعضا و قسمت های مختلف بدن مبذول داشت. وی تکنیک خاصی برای بخیه زدن عروق خونی عرضه کرد به طوری که بخیه زدن رگ ها پس از خون دادن به سهولت انجام می گرفت. کارل در سال 1912م به دلیل همین تکنیک خاص بخیه زدن رگ های خونی به اخذ جایزه نوبل در رشته طب و فیزیولوژی نایل آمد. کارل در جریان جنگ جهانی اول ماده ای ضدعفونی کننده ساخت که در جلوگیری از عفونت زخم های مجروحان، تاثیر فوق العاده ای داشت. وی در سال 1930م طرحی برای ساخت تلمبه ای ارائه داد که در برابر میکروب ها مقاومت داشته باشد و همین تلمبه است که اکنون از آن به عنوان قلب مصنوعی تعبیر می کنند. هم چنین زنده نگه داشتن قلب و کلْیه جانوران به وسیله جریان خون مصنوعی از دیگر کارهای دکتر کارل است. وی نظریات خود را در کتابی به نام بشر موجود ناشناخته، گردآورد و در آن با مفهوم دموکراسی مغرب زمین مخالفت کرد. آلکسیس کارل به هنگام اشغال فرانسه توسط ارتش آلمان نازی به خدمت در حکومت ویشی وابسته به آلمان پرداخت و با بازپس گیری فرانسه توسط متفقینْ از کار برکنار شد، ولی قبل از آنکه به جرم همکاری با دشمن در معرض محاکمه قرار گیرد، در پنجم نوامبر 1944م در 71 سالگی درگذشت.

آغاز حمله بزرگ متفقین علیه آلمان نازی با گشایش جبهه دوم در فرانسه (1944م)یکی از حوادث مهم و مؤثر در جریان جنگ جهانی دوم و نتیجه آن، گشودن جبهه دوم توسط متفقین، علیه نیروهای آلمان نازی بود. سحرگاه روز ششم ژوئن سال 1944م، با پیاده شدن نخستین واحدهای سربازان امریکایی، انگلیسی و کانادایی به فرماندهی ژنرال آیزنهاور در سواحل فرانسه، جبهه دوم جنگ در اروپا گشوده شد. قبل از پیاده شدن این نیروها، 2400 هواپیمای بمب افکن امریکایی و انگلیسی، مواضع نیروهای آلمانی و خطوط ارتباطی آن ها را در طول سواحل فرانسه و پشت جبهه را بمباران کردند و یک هزار هواپیمای حمل و نقل نیز در بامداد این روز ده ها هزار چتر باز در طول ساحل فرو ریختند. تعداد نیروهای متفقین که درطول ماه ژوئن در سواحل شمالی فرانسه پیاده شدند ازدو میلیون و هشت صد هزار نفر تجاوز می کرد. هم چنین در این عملیات بزرگ، چهار هزار کشتی، 600 ناوشکن و ده هزار هواپیما در اختیار متفقین بود. با پیشروی سریع نیروهای متفقین در این جبهه، نیروهای آلمانی شکست های متعددی خوردند. هم چنین با پیاده شدن نیروهای متفقین درجنوب فرانسه و بلژیک، آزادی شهرهای پاریس و بروکسل و …، و نیز قیام مسلحانه مردم مناطق تحت اشغال آلمان و پیوستن آن ها به متفقین، در نهایت با ورود نیروهای متفقین به خاک آلمان، ضربات کوبنده ای بر نازی ها وارد آمد که توان برخاستن را از آن ها گرفت. این عملیات گرچه یکی از وسیع ترین حملاتی بود که تاریخ به خود دیده است و موفقیت متفقین نشانگر تدارک وسیع و برنامه ریزی دقیق آنهاست، اما از سوی دیگر عدم حضور مارشال رومل فرمانده نیروهای آلمانی، دخالت مستقیم هیتلر و ارائه نقشه های جنگی فاقد اندیشه نظامی، باعث شد تا علی رغم مقاومت پراکنده نیروهای آلمان، شکست ارتش نازی در این جبهه و در نتیجه، در کل جنگ رقم خورد.

زادروز بهومیبول آدولیادج پادشاه تایلند از 9 ژوئن 1946 تاکنون

درگذشت کلود مونه بنیانگذار نقاشی دریافتگری فرانسوی

درگذشت ولادیسلاو ریمونت نویسنده لهستانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال 1924

رحلت فقیه بزرگوار و مدرس کبیر آیت اللَّه "سیدمحمدباقر درچه ای اصفهانی" (1302ش)-آیت اللَّه سیدمحمدباقر بن مرتضی درچه ای در حدود سال 1226ش (1264ق) در اصفهان به دنیا آمد و مقدمات و سطوح را در زادگاه خود سپری کرد. وی از آن پس برای تکمیل تحصیلات خود راهی حوزه علمیه نجف شد و با شرکت در درس بزرگان نامداری همچون آیات عظام

زادروز نت کینگ کول موسیقیدان آمریکایی، پیانیست جاز و خوانندهٔ باریتون

نخست‌وزیر بریتانیا هربرت هنری اسکویت از پستش استعفا داد.

گشایش سومین مجلس قانونگذاری در ایران (1333ق)-

مهاجرت علمای ایرانی مقیم عراق به ایران در پی اولتیماتوم روسیه به دولت ایران (1290ش)-مجلس شورای ملی در سال 1289 ش تصویب کرد که ایران برای اصلاح امور اقتصادی خود، مستشار مالی از آمریکا استخدام کند. در پی آن مورگان شوستر آمریکایی به مدت سه سال به عنوان خزانه داری کل کشور منصوب شد. این عمل با مخالفت شدید روسیه تزار مواجه گردید و پس از بهانه های بسیار، به ایران هشدار داد که اگر شوستر ازایران اخراج نشود، به ایران لشکرکشی خواهد کرد. هنگامی که مجلس در برابر این اولتیماتوم مقاومت کرد، دولت روس، شمال ایران را اشغال کرد و تا قزوین پیش رفت. زمانی که روحانیون ایرانی مقیم عتبات عالیات مقدسه عراق از جریان اولتیماتوم روسیه به ایران با خبر شدند، برای نجات ایران از ذلت و مبارزه با روس ها تصمیم گرفتند تحت رهبری آیت اللَّه آخوند خراسانی و شیخ عبداللَّه مازندرانی به ایران باز گردند. ولی آیت اللَّه آخوند خراسانی که قصد عزیمت به ایران را داشت، به طور کاملاً مشکوکی بر اثر یک بیماری ناگهانی وفات نمود و این حرکت، باز ماند. دولت ایران سرانجام به ناچار در برابر خشونت دولت روسیه تزاری تسلیم شد و به خدمت مستشاران آمریکایی پایان داد.

ساخت تلویزیون اولیه توسط "پل نیپْکو" مبتکر امریکایی (1907م)سابقه ساخت تلویزیون به اواخر نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی باز می گردد و تا اوایل قرن بیستم، گام های بعدی در این مسیر برداشته شد. ساخت رادیو و طریقه ارسال اصوات باعث شد تا نوآوران و دانشمندان بتوانند دستگاه انتقال تصویر را نیز طراحی نمایند. پل نیپکو، مبتکر امریکایی یکی از این اندیشمندان بود که با انجام تعمیراتی در دستگاه انتقال تصویر، توانست روش نمایش پی درپی عکس ها را کشف کند و هم زمان صدا را منتقل نماید. بل نیپکو این دستگاه را در پنجم نوامبر 1907م به صورت کامل عرضه کرد و با ارسال موفقیت آمیز صدا و تصویر از آن، تلویزیون های اولیه شکل گرفت. در واقع، پل نیپکو با تبدیل عکس به امواج، به عنوان یکی از مخترعین اصلی تلویزیون شناخته شد. از این پس دیگر مبتکرانْ، کار پل نیپکو را ادامه دادند تا اینکه جان بیرْدْ، در سال 1926م تلویزیون کامل را ارائه نمود و راه را برای ساخت تلویزیون های رنگی، سه بعدی و پیشرفت در این زمینه آماده ساخت.(ر.ک

زادروز ورنر کارل هایزنبرگ فیزیکدان آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال 1932، از بنیانگذاران فیزیک کوانتومی

زادروز والت دیزنی کاریکاتوریست، پویانما، تهیه‌کننده، کارگردان، فیلمنامه‌نویس، کارآفرین و صداپیشه آمریکایی

تولد "والت دیزنی" نقاش و تهیه کننده کارتون و فیلم (1901م)والْتْ دیزنی، شخصیت برجسته سینمای کودکان و مبتکر فیلم های انیمیشن (پویانمایی)، در پنجم دسامبر 1901م در شیکاگو در امریکا به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه و دانشگاه، موفق به اخذ مدرک دکترای علوم و هنرهای زیبا گردید و از آن پس وارد عرصه سینما شد. در این زمان بود که اولین فیلم صامت او به نمایش گذاشته شد و با تمسخر تماشاچیان مواجه گردید. اما دیزنی در اواخر دهه 1930، فیلم سه بچه خوک و گرگ بزرگ را ساخت و سخت مشهور گشت. اصلی ترین محصولات والت دیزنی در سال های بعد مشتمل بر فیلم های کارتونی بلند و شخصیت های کارتونی بود. دنیای والت دیزنی بیشتر به سبب شخصیت های ساده و دل پسندی است که در فیلم های خود خلق کرده است. او تمام تلاش خود را در راه تعلیم و تربیت صحیح نسل آینده به کار می بست و سعی می کرد تعلیم و تربیت را به وسیله سرگرم کردن مردم در فیلم هایش به آن ها بیاموزد. دیزنی کوشیده است که موسیقی را در قالب تصاویر متحرک تفسیر کند. وی بعد از جنگ جهانی دوم، به ساختن فیلم های مستند و مهیّجی از طبیعت و زندگی حیوانات دست زد که برخی از آن ها شهرت جهانی یافتند. دیزنی یکی از مؤثرترین انسان های زمان خود بود و داستان های هنگام خواب کودکان و برجسته ترین قصه های کودکان را به بهترین وجه جان بخشید که هنوز در اذهان بسیاری از مردم باقی مانده است. فیلم های او مورد پسند کودکان خردسال تا سالخوردگان فرتوت قرار می گرفت و همگان از دیدن آن ها لذت می بردند. والت دیزنی را بزرگ ترین سناریونویس، تهیه کننده، کارگردان، نقاش، دکوراتور، گریمور و هنرمند عصر خود نامیده اند و او بود که پدیده شگرفی از هنر هفتم یا سینما را به معرض دید گذاشت. وی در طول عمر کاری خود بیش از 430 فیلم ساخت و 37 جایزه اسکار دریافت نمود. والت دیزنی سرانجام در 22 مه 1966م در 65 سالگی در نهایت شهرت درگذشت. سفید برفی، هفت کوتوله، خرس های قطبی و پروفسور فراموش کار از جمله آثار مهم اوست. پس از مرگ او، شرکت دیزنی به عنوان یکی از بزرگ ترین شرکت های رسانه ای جهان شناخته شد و جام امپراتوری تلویزیونی را دریافت نمود.

رحلت مرجع بزرگ و فقیه کبیر "میرزا حبیب اللَّه رشتی" (1273ش)-مرجع عالیقدر تشیع، میرزا حبیب اللَّه رشتی در سال 1198ش (1234ق) در املش گیلان به دنیا آمد. وی پس از یک درگیری که با خان منطقه پیدا کرد، راهی قزوین شد و نزد شیخ عبدالکریم ایروانی شاگردی نمود تا این که در 25 سالگی به اجتهاد دست یافت. ایشان سپس برای استفاده از معارف دینی، راهی نجف اشرف شده و از محضر فقیه بزرگ، شیخ محمدحسن نجفی، صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری فیض برد. میرزا حبیب اللَّه رشتی پس از ارتحال شیخ انصاری از جمله ارکان مرجعیت بود ولی هیچ گاه خود را برای ریاست حوزه معرفی نکرد و وجوه شرعی را قبول ننمود. در حلقه درس میرزای رشتی شاگردان فاضل بسیاری شرکت می کردند که حضرات آیات عظام

تولد "فرانچسکو فرانکو" دیکتاتور سابق اسپانیا(1892م)

زادروز فرانسیسکو فرانکو حاکم اسپانیا از 1939 تا هنگام مرگ در 1975

مرگ "والْتْ ویتْمَن" ادیب معروف امریکایی (1892م)والْتْ ویتمن، ادیب معروف امریکایی در سیزدهم مه 1819م در نزدیکی نیویورک به دنیا آمد. وی مدت کوتاهی به تحصیل پرداخت و از آن پس به امرار معاش مشغول شد تا اینکه با اشتغال در چاپ خانه و سپس در یک روزنامه، به سردبیری آن دست یافت. در این دوره، ویتمن، مقاله های بسیار در موضوع های میهنی و آزادی خواهی در روزنامه های طرفدار دموکراسی منتشر کرد و اشعاری متوسط در قالب شعر رایج و داستان انتشار داد. ویتمن در سال های بعد با سفر به ایالات غربی و جنوبی امریکا و روی آوردن به مطالعات عمیق، از اندیشه ها و احساس های گوناگون برای خلق اولین دیوان خود مایه گرفت که با نام برگ های علف منتشر شد. این مجموعه که بزرگ ترین مجموعه اشعار او و یکی از شاه کارهای ادبی امریکاست، با دوازده شعر و دیباچه ای انتقادی، از ظهور شاعری خبر می داد که قصد داشت پیام آور دموکراسی و شاعر توده مردم باشد. این اثر، جنجال فراوانی را به پا کرد و بسیاری از مردم و منتقدان، آن را منافی اخلاق خواندند. ویتمن در این اثر، شعر را از مرتبه بلند هنری فرود آورد و برخلاف رسم جاری، آن را به زندگی پیوند داد، به ویژه به زندگی توده مردم. عشق به زندگی و دوستی بشر، مقدس شمردن نفس، زیبایی مرگ، تساوی همه مردم و جاودانگی روح، موضوع های اصلی شعر ویتمن است. در نظر ویتمن، عشق، رشته ای است که مردم جهان را به یک دیگر پیوند می زند و به اشخاص و اشیاء جان می بخشد. روح و جسم در دنیای ویتمن از یک دیگر جدا نیست و روح در نظر او نباید در درجه ای بالاتر از تن قرار گیرد. زیبایی روح در اشعار ویتمن، هم چون زیبایی تن ستوده می شود و همین ستایش است که اشعار او را شهوانی و برخلاف عفت و اخلاق معرفی کرده است. ویتمن در عالم سیاست، شاعری میهن پرست و طرفدار دموکراسی است و آرزوی زمانی را دارد که خورشید دوستی و یکدلی بر همه سرزمین ها بتابد. او در شعر، همه نوع کلمه را وارد می کند؛ کلمه های عامیانه، عبارت های جغرافیایی، حرفه ای و روزنامه ای. وی در اشعار خود، تابع هیچ قید و شرط شاعرانه در سرودن آنها نشده که این امر، پیش درآمدی بر شعرهای نو به شمار می رود. اما این شیوه غریب و نامأنوس کلام و پا نهادن شاعر بر وزن و قافیه و قواعد شعری رایج، در نظر ادبیات قرن نوزدهم، همان قدر زننده آمد که بی پروایی در موضوع. با این حال و با همه تحقیرها و بی اعتنایی ها که در زمان زندگی ویتمن درباره شعر او صورت گرفت، اشعار وی طرفداران بسیار و پیروان فراوان یافت. حتی خوانندگانی که شخصیت و فکر و روح او را انکار می کردند، به تدریج او را شاعری بزرگ یافتند. در حقیقت، اشعار ویتمن، پرشور و آمیخته با ستایش صفات خوب انسانی، پرستش آزادی و تقوای بشر است. والت ویتمن در این باره می گفت

تولد "ویل دورانْتْ" نویسنده، فیلسوف و مورخ شهیر امریکایی(1885م)ویلیام جِیمز دورانْتْ معروف به ویل دورانت، فیلسوف، نویسنده و مورخ شهیر امریکایی، در پنجم نوامبر 1885م در ایالت ماساچوسِت امریکا به دنیا آمد. وی پس از طی دروس متوسطه و یادگیری زبان های فرانسه، انگلیسی و لاتین، موفق به اخذ دکترای فلسفه شد و به تدریس پرداخت. وی در سال 1914م مدرسه لی برتمپل را در نیویورک تأسیس نمود و در حدود 13 سال مدیریت آن را برعهده داشت. وی هم زمان با تأسیس مدرسه، به عنوان سخنران فلسفه، تاریخ و ادبیات در دانشگاه کلمبیا انتخاب گردید. ویل دورانت درسال های بعد، طی سخنرانی های متعدد و سفر به مناطق مختلف دنیا، به مطالعه در تاریخ و فلسفه همت گماشت. موفقیت عظیم تاریخ فلسفه وی که در سال 1926م منتشر شد باعث شد تا ویل دورانت متقاعد شود تا تمام عمر خود را وقف نوشتن تاریخ تمدن نماید. از این رو برای تهیه مدارک تاریخی و انجام تحقیقات لازمْ سه سفر به دور دنیا انجام داد و اندوخته های علمی خویش را افزایش بخشید. با انتشار کتاب ده جلدی تاریخ تمدن ویل دورانت، این اثر به زودی به کتابی شگفت انگیز و پرفروش تبدیل شد و در عرض مدت کوتاهی علاوه بر به ارمغان آوردن شهرت برای نویسنده، به 12 زبان دنیا ترجمه گردید. این شاه کار بزرگ در بین آثار مورخان نامدار و صاحبان ابتکار رقیب ندارد و در تمام جهان، به عنوان یک کتاب آگاهی بخش، مورد ستایش قرار گرفته است. ویل دورانت معتقد بود تمدن رودی است با دو ساحل که به زغم وی، تاریخ نگاران تنها به خود رود توجه می کنند، آن هم رودی که گاه به دست آنها که می کُشند و می دزدند، پر از خون شده است. بنابراین وی تلاش نمود در کتاب تاریخ تمدن، حوادثی که در دو سوی رود اتفاق افتاده را به نگارش در آورد. با این حال ویل دورانت تصریح می نمود که نه حکیم است و نه دانشمند، بلکه دوستدار دانش و تاریخ نگاری است و به حکمت و فلسفه نیز علاقه مند است. علاوه بر کار نویسندگی و تاریخ نگاری، ویل دورانت دارای افکار فلسفی نیز بود و سالیانی به تدریس فلسفه اشتغال داشت. بزرگ ترین کار او در فلسفه آن بود که اندیشه ها و افکار پیچیده را به زبانی ساده و گیرا برمی گردانید. وی فلسفه را از زوایای مهجور و دور دست دانشمندان بیرون آورد و در خانه های مردم عادی، در دسترس همه قرار داد. ویل دورانت فلسفه را مقبول عام ساخت و آثار دیگری نیز در این زمینه به نگارش درآورد. که تاریخ فلسفه، کاخ های فلسفه، حکمت و مسئله اجتماعی، ماجراهای نبوغ، مسئله هند، فاجعه روسیه و در معنی حیات از آن جمله اند. بسیاری از نویسندگان، از کتاب تاریخ تمدن به عنوان شاه کار بزرگی که در بین آثار مورخان رقیب ندارد، یاد کرده اند و آن را در ردیف بزرگ ترین تواریخ بشری و از حیث جامعیت و کمال با یک دایرهالمعارفْ برابر دانسته است. ویل دورانت سرانجام در نهم نوامبر 1981م در 96 سالگی در زادگاه خود درگذشت.

مرگ "جِیمز ماکْسْوِلْ" فیزیک دان معروف و بنیان گذار قوانین نور و الکتریسیته(1879م)جِیمز کلارْکْ ماکْسْوِلْ، فیزیک دان برجسته انگلیسی در 13 نوامبر 1831م در شهر ادینبورو، در اسکاتلند به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی خود را در آن شهر آغاز نمود. وی در دوران مدرسه به ریاضیات علاقه نشان داد و استعدادش در این زمینه شکوفا شد به طوری که در 14 سالگی به اخذ مدالی در ریاضیات نائل آمد. ماکسوِل در سال بعد مقاله ای در باب روش ترسیم منحنی های بیضوی کامل به انجمن سلطنتی ادینبورو تقدیم کرد. این رساله به حدی کامل، جامع و مهم بود که جمع زیادی حاضر به قبول این واقعیت نبودند که نوجوانی پانزده ساله، آن را تهیه کرده است. ماکسول در 16 سالگی برای ادامه تحصیل وارد دانشگاه در زادگاه خود شد و در نتیجه آشنایی با فیزیک دانان بزرگ اسکاتلند، به پدیده های نوری و فیزیک علاقه مند گردید. وی پس از چندی بر اثر مطالعه فراوان و راهنمایی استادش، مایکل فارادِی، دریافت که امواج نورانی و الکترومغناطیسی در حقیقت، چیز واحدی هستند. چند سال بعد این نظریه تایید شد و ماکسول بار دیگر به مطالعه و تفکر در این زمینه پرداخت. وی در سال 1871م، کتاب خود به نام دوره الکتریسیته و مغناطیس را منتشر کرد و این اثر چنان بدیع بود که بلافاصله به سمت استاد کرسی فیزیک دانشگاه کمبریج انگلستان انتخاب شد. وی در این کتاب توانست با مجموعه چهار معادله کوتاه خود، واکنش و تاثیر متقابل میدان های الکتریکی و مغناطیسی را به درستی شرح دهد و به عنوان مکتشف و بنیان گذار قوانین نور و الکتریسیته معرفی شود. ماکسول معادلات ساده ای ابداع کرد که کلیه پدیده های مختلف برقی و مغناطیسی را توجیه می کرد. وی هم چنین دریافته بود که تمامی مولکول های یک گاز با سرعت واحدی حرکت نمی کنند، از این رو فرمولی به دست آورد که نشان می داد چه بخشی ازمولکول های یک گاز در حرارت مورد نظر، با چه سرعت مشخصی، حرکت خواهند کرد. این فرمول که فرمول انتشار ماکسول خوانده می شود، یکی از پر استفاده ترین فرمول های عملی ریاضی است و کاربردهای مهمی در شاخه های فیزیک دارد. عمر جِیمز کلارک ماکسول کوتاه بود و سرانجام در پنجم نوامبر 1879م در 48 سالگی در گذشت.

آغاز جمهوری سوم فرانسه پس از سقوط "لویی ناپلئون" (1871م)در جریان جنگ های پروس و فرانسه در سال 1870م پاریس محاصره شد و محاصره شهر بیش از چهار ماه به طول انجامید. در این زمان مجلس ملی فرانسه که به شهر بُردو نقل مکان کرده بود، لویی ناپلئون معروف به ناپلئون سوم، امپراتور وقت فرانسه را که به اسارت گرفته شده بود از این مقام خلع کرد. و حکومت پادشاهی را ملغی اعلام نمود. این مجلس، هم چنین آدولف تی یر را به عنوان اولین رئیس جمهور فرانسه انتخاب کرد و به این ترتیب جمهوری سوم فرانسه در 31 اوت 1870م تشکیل شد. جمهوری سوم فرانسه با مخالفت بسیاری از عوامل تندرو مواجه بود که از اوضاع بد اقتصادی و سیاست رهبران این جمهوری ناراضی بودند. آنان حکومتی به نام کمون در پاریس تشکیل دادند و به مقابله با حکومت مرکزی پرداختند. اما حکومت کمون طی نبردی خونین در شهر پاریس سرکوب شد و جمهوری سوم از این پس در پاریس ادامه حیات داد. جمهوری سوم فرانسه از ضعف سیاسیِ بنیادین در رنج بود، چرا که فرانسه در آن زمان تعداد زیادی حزب داشت و با تقسیم شدن آراء بین آنها، هیچ یک از احزاب فرانسه، اکثریت پارلمانی را به دست نمی آورد تا رهبری مقتدرانه سیاست کشور را به عهده بگیرد. البته فرانسه طی سال های بعد تا آغاز قرن بیستم یک امتیاز غیرقابل انکار بر کشورهای دیگر اروپا داشت و آن آزادی کامل بیان و قلم و اجتماعات بود که در هیچ یک از کشورهای دیگر اروپا نظیر آن دیده نمی شد اما این آزادی، عوارض نامطلوبی هم داشت، به طوری که در کمتر از سی سال که از عمر جمهوری سوم فرانسه می گذشت، سی و هفت دولت در این کشور بر سر کار آمدند و این بی ثباتی سیاسی از عوامل مهم کُندی پیشرفت اقتصادی کشور به شمار می رفت. با این وجود، جمهوری سوم فرانسه در برابر این آسیب های درونی نزدیک به هفتاد سال دوام آورد تا اینکه نازی های آلمان پس از اشغال فرانسه در جریان جنگ جهانی دوم در 14 ژوئن سال 1940م به عمر این جمهوری پایان دادند.

درگذشت الکساندر دوما رمان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس فرانسوی

زادروز یوزف پیلسودسکی سیاستمدار لهستانی

درگذشت پیوس هشتم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک روم

تولد "لوکنت دولیل" شاعر معروف فرانسوی (1820م)

بازگشت ناپلئون به فرانسه پس از شکست روسیه و آغاز اضمحلال ناپلئون (1812م)ناپلئون بُناپارت پس از فتوحات فراوان در اروپا، در 22 ژوئن 1812م حمله بزرگ خود را به کشور پهناور روسیه آغاز کرد. در این عملیات تهاجمی که نزدیک به شش ماه به طول انجامید، ناپلئون مسکو را نیز تصرف کرد. اما سپاهیان وی به علت سرمای شدید روسیه و حملات ایذایی ارتش این کشور به سختی شکست خوردند، به طوری که از ارتش 530 هزار نفری ناپلئون، تنها 30 هزار نفر زنده به فرانسه بازگشتند. ناپلئون در اوایل دسامبر و در آخرین مراحل عقب نشینی از خاک روسیه، فرماندهی باقی مانده سپاه شکست خورده خود را به یکی از سرداران خود سپرد و به فرانسه بازگشت تا به جمع آوری قوا برای دست زدن به حمله دیگری به روسیه در بهار سال بعد بپردازد. ولی این بار در فرانسه از نقشه های او برای ادامه کشورگشایی استقبال چندانی به عمل نیامد، ضمن آنکه در قلمرو پیشین امپراتوری، از جمله اسپانیا، ایتالیا و پروس، اغتشاشاتی بروز کرد. از سوی دیگر، در همینْ زمان انگلستان، روسیه، پروس، اتریش و سوئد اتحادی برضد ناپلئون تشکیل داده و در طول سال 1813م به حملاتی بر ضد نیروهای ناپلئون دست زدند. این جنگ ها، موجبات تضعیف ناپلئون را فراهم آورد تا این که به سقوط امپراتوری و تبعید نهایی وی در سال 1815م انجامید.

زادروز فیودور تیوتجیف شاعر روس

درگذشت لوییجی گالوانی فیزیکدان ایتالیایی

درگذشت ولفگانگ آمادئوس موتسارت آهنگساز برجستهٔ اتریشی

زادروز مارتین ون بورن هشتمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

مرگ "گوتْهولْدْ لِسینْگْ" نویسنده و مورخ معروف آلمانی (1781م)گوتْهولْدْ اِفْرائیم لِسینْگْ، نویسنده، منتقد و مورخ آلمانی در 30 ژوئن 1729م در منطقه ساکْسْ آلمان به دنیا آمد. وی در هفده سالگی برای تحصیل در رشته الهیات، زبان شناسی و علوم طبیعی وارد دانشگاه لایْپْزیک شد اما پس از چندی آن را رها کرد و پس از گرایش به تئاتر، کوشید که مانند نویسنده ای مستقل، زندگی کند. اما برای امرار معاش ناچار گشت به مشاغل کوچک تن در دهد. لِسینْگْ در 19 سالگی اولین کمدی خود را بر روی صحنه برد و سپس به روزنامه نگاری و نقد پرداخت. آغاز نویسندگی لسینگ در حالی بود که ادبیات زمان تحت تأثیر دو عامل قوی قرار داشت؛ از طرفی نفوذ آثار نمایشی فرانسه و از طرف دیگر نفوذ تئاتر انگلستان. لسینگ در چنین وضعی به میدان مبارزه قدم نهاد، به جستجوی حقیقت شتافت، خستگی ناپذیر به تجزیه و تحلیل امور پرداخت و فعالیت خود را از راه تئاتر و نقد هنری و روزنامه نگاری ادامه داد و امکان آن را یافت که با شیوه خاص و بیان فصیح و بلیغ، به تنویر افکار و احساس هم میهنان خود بپردازد. درهمین راستا در 24 سالگی اولین اشعار خود، به نام هجویات را سرود و با کلامی موجز وطنزآمیز، تصویری گویا و هوش مندانه از جامعه آلمانی در قرن هجدهم پیش چشم گذارد. وی در سال های بعد با انتشار آثاری از قبیل تراژدی خانم سارا سمپسون و مجموعه تمثیل ها و اثر بزرگ خود به نام لائوکوئون، به شهرت فراوانی دست یافت. لسینگ در لائوکوئون ادراک تازه ای از اصول زیبایی شناسی و هنر خاص ملی عرضه داشته و در آن، هدف خود را، تعیین حدود ارتباط میان نقاشی و شعر عنوان کرده است. در این اثر، جز مفاهیم و مطالب پرارزش، باید شیوه خاص بیان و صراحت و دقت و هماهنگی آن را نیز در نظرگرفت که در نثر آلمانی بی سابقه بود و بر ادبای پس از آن، تأثیر فراوانی نهاد. آخرین سال های زندگی لسینگ، از نظر فعالیت در خلق آثار تحقیقی، از برجسته ترین سال های زندگی وی به شمار می آید. وی در این دوره، نمایش نامه منظوم ناتان خردمند، نوشته هایی از نویسنده ای مجهول و تربیت نوع بشر را انتشار داد. اثر اخیر، متفکرانه ترین اثر لسینگ است که در آن، اندیشه های مذهبی او به صورتی فشرده و موجز، در صد بند و عبارت با نظمی منطقی و پیوسته بیان شده و تحول مذهبی بشر در خلال انقلاب های پی در پی ترسیم گشته است، تحولی که بشر را به سوی کمال معنوی می کشاند. از نظر لسینگ، کشف و الهام در مذهب برای نوع بشر، همان حالت را دارد که تربیت برای فرد. تربیت و کشف و الهام، مشابه یک دیگر است. منتها تربیت به پرورش فکری فرد ارتباط می یابد و کشف و الهام به پرورش تاریخی ملت ها که بر اثر تحولات و انقلاب ها پدید می آید. لسینگ با مطرح کردن این موضوع، به دنیای ماوراءالطبیعه دست می یابد و از حدود اندیشه های عصر فراتر می رود. وی از طرفداری از قوانین خشک و تغییرناپذیر کلیسا خودداری می کرد و اعتقاد داشت که هر کس حق دارد درباره مسائل مذهبی آزادانه اظهارنظر کند. لِسینْگْ هدف بزرگ خود را، جستجوی واقعی حقیقت، بدون در نظر گرفتن نتایج و عواقب آن عنوان می کرد و بر این عقیده بود که انسان باید صرفاً به خاطر آن که کارِ نیک کردن، پسندیده است کار نیک کند، نه به امید پاداش یا بیم از مجازات. لسینگ در جستجوی خود به دنبال این حقیقت، نه تنها اخلاق و رفتار، بلکه ذوق آدمی را نیز مورد بررسی قرار داد و کوشید تا داوری های درستی در باب ادبیات، هنر، سیاست و موازین اجتماعی زمان خود ابراز دارد. لسینگ از برجسته ترین و درخشان ترین منتقدان ادبی سراسر قرن خود به شمار می رفت، آزادی بخش تئاتر آلمان، خوانده شد و در این راه تلاش مداوم و قاطعی به کار برد. گوتهولد افرائیم لسینگ سرانجام در چهارم دسامبر 1781م در پنجاه و دو سالگی درگذشت.

لویی شانزدهم پادشاه فرانسه به بریتانیای کبیر اعلان جنگ داد.

تولد "کارلوس لینْیوس" طبیعی دان بزرگ سوئدی (1707م)(ر.ک

مرگ خانم "ماری سوینیه" بانوی نویسنده فرانسوی (1696م)ماری دو رابوتن شانتال سوینْیِه، بانوی نویسنده فرانسوی در پنجم مه 1626م در پاریس به دنیا آمد. وی در کودکی پدرو مادر را از دست داد و تحت تربیت اقوام قرار گرفت. مادام سوینیه از جوانی به محافل ادبی راه یافت و به زودی مورد توجه واقع شد. مهم ترین آثار او، مکاتباتی است که در سنین میانسالی با دختر خود داشته و این رشته نامه ها، امروزه از شاه کارهای ادبی به شمار می آید. نامه ها که تعدادش به هزار و پانصد می رسد در چهار جلد منتشر شد و شهرت بیشتری برای وی آورد. سوینیه از روی قصد و اراده، این نامه ها را به صورت آثار هنری در می آورد و در آنها، انشای استادانه ای به کار می برد که از این دست به آن دست می گشت. قسمت اعظم این نامه ها، شامل وقایع جاری زمان است که از آثار بزرگ ادبیات فرانسه به شمار می آید. مادام دوسوینیه که زبان لاتینی و ایتالیایی می دانست بر اثر مطالعه فراوان و گوناگون در همه زمینه ها، روح و فکر خود را توسعه داد و از تعادلی معنوی برخوردار بود، چنانکه حتی در لحظه های اضطراب آور و سرشار از نومیدی، این تعادل بر هم نمی خورد. مادام دوسوینیه در نامه های خود، از موضوعات جاری و مکالمه های اجتماعی زمان استفاده می کرد. چهره ها، دوستی ها، لطیفه ها، حکایت ها و احساساتی که از قرائت کتاب ها پیدا می کرد، شرح و تفسیر وقایع دربار و جامعه، مواد مکاتبات او را تشکیل می داد که اندیشه های خود او نیز بر آنها افزوده می گشت. مادام دوسوینیه، بیش از همه به شیوه نگارش نامه ها و انشای درست و فصیح و ممتاز توجه داشت. وی در بیان عمق روح یا قلب اشخاص و قضاوت درباره اعمال آنان، هوش و قدرت و تبحر شگفت انگیزی به کار می برد و با سبکی زنده و معرفتی وسیع و دسترسی کامل به سرچشمه غنی لغت و عبارت و جمله، مراسله های خود را به مقامی شامخ می رساند. یکی از ادبا و نویسندگان مشهور فرانسویِ قرن هجدم درباره سوینیه گفته است نامه های او سرشار از لطیفه گویی است و با آزادی بیان همراه و به شیوه ای نگاشته شده است که همه چیز را ترسیم می کند و به همه چیز جان می دهد. این نامه ها بهترین نامه های انتقادی است که از مطالعه و تحقیق و بررسی عمیق پدید آمده و در آن ذوق و هوش فراوان دیده می شود. مادام ماری دوسوینیه سرانجام در بیستم ژانویه 1696م در هفتاد سالگی درگذشت.

درگذشت اکبر کبیر سومین پادشاه از سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند

درگذشت "گراردوس مرکاتور" جغرافی دان برجسته بلژیکی (1594م)گرهارْدْ کِرْمِرْ جغرافی دان بلژیکی جغرافی دان بلژیکی که به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتینی گراردوس مرکاتور را برای خود برگزیده بود، در پنجم مارس 1512م در بلژیک به دنیا آمد. وی از جوانی به جغرافیا و مسائل جغرافیایی علاقه مند بود. مرکاتور در همان سال های جوانی تصمیم گرفت نقشه هایی برای دریانوردان تهیه کند. وی با همین فکر و تصمیم، در سال 1534م، مؤسسه عالی جغرافیایی را تأسیس کرد و با استفاده از وسایل مهندسی که شخصاً ساخته بود، به تهیه مجموعه ای از نقشه های جغرافیایی صحیح و دقیق پرداخت. این در حالی بود که در آن زمانْ، اصول جغرافیایی، صرفاً بر پایه عقاید و نظرات بطلمیوس، دانشمند یونان باستان بود و نقشه ها نیز بر آن مبنا رسم می شد. مرکاتور هم نخست تحت تاثیر نفوذ عقاید بطلمیوس قرار گرفت. با این حال، بزرگ ترین پیشرفت مرکاتور در سال 1568م رخ داد. وی کوشید تا سطح کروی زمین را روی سطحی صاف و مستوی بکشد. بدیهی است که ضمن انتقال از سطح کروی به سطح مسطح، تغییر شکل هایی روی می داد که اجتناب ناپذیر بود. مرکاتور به این فکر افتاد که از تصویر استوانه ای استفاده کند. بدین ترتیب که وی استوانه ای در نظر گرفت که مقیاس شعاع قاعده آن برابر شعاع کره زمین بود. وی چراغی را در مرکز زمین فرض کرد که نور این چراغ، سایه قسمت های مختلف زمین را بر سطح استوانه می افکنْد. حال اگر استوانه، گسترش یافت، نقشه از سطح کروی بر صفحه مستوی و صاف به وجود می آمد. این همان است که به "تصویر مرکاتور" تعبیر می شود. از ویژگی های این نقشه این که، نصف النهارها به صورت عمودی و موازی یک دیگر هستند. این نصف النهارها از دو طرف بر سطح کُره به تدریج به یک دیگر نزدیک شده و در قطبین به هم ملحق می گردند. امروزه بیشتر نقشه های جغرافیایی بر طبق اصول تصویر مرکاتور ترسیم می شود. مرکاتور سال های آخر عمر خود را به تهیه مجموعه ای از نقشه های مختلف اروپا گذرانید. با کارهای مرکاتور در زمینه جغرافیا، اعتبار دانش جغرافیایی یونان به پایان رسید و عصر جغرافیایی نوینی آغاز گردید. گراردوس مرکاتور سرانجام در پنجم دسامبر 1594م در 82 سالگی در آلمان درگذشت.

وقوع فاجعه "واسی" و آغاز جنگ های مذهبی اروپا (1562م)شکل گیری مذهب پروتستان در قرن شانزدهم میلادی و ایجاد انشعاب در مسیحیت زمینه ساز منازعاتی شد که در تاریخ اروپا به جنگ های مذهبی موسوم می باشد. در 17 ژانویه 1562م به موجب فرمان صلح نایب السلطنه شارل نهم، پروتستان ها، نوعی آزادی در اعمال مذهبی پیدا کردند. این وضعیت می توانست به حل منازعات بین این گروه بیانجامد. اما در اول مارس همین سال در جریان عبور رهبر کاتولیک ها از منطقه واسی در فرانسه، بین طرفداران دو مذهب درگیری رخ داد که سبب کشته شدن 23 نفر از پروتستان ها گردید و جنگ های مذهبی به انتقام از آنها آغاز شد. این جنگ ها در هشت مرحله حد فاصل سال های 1562 تا 1598م جریان داشت. جنگ های نخستین به نفع پروتستان ها به پایان رسید تا اینکه این جنگ ها پس از 36 سال، در سال 1598م با فرمان هانری چهارم معروف به فرمان نانْتْ، خاتمه یافت. بر اساس این فرمان یک سری آزادی هایی برای پروتستان ها در نظر گرفته شد. از جمله آزادی عقیده، آزادی عبادت خصوصی و دسته جمعی، بهره مندی از حقوق مدنی، بقای تشکیلات کلیسای پروتستان و …. هفتاد سال بعد از آن، در زمان لویی چهاردهم فرمان نانت ملغی گردید.

پایان جنگ های چهل ساله فرانسه و اسپانیا در قرن شانزدهم میلادی (1559م)اختلافات و تنازعات میان فرانسه و اسپانیا از اواخر قرن پانزدهم آغاز گردید. در سال 1494م شارل هشتم پادشاه فرانسه به قصد تسخیر ناپْلْ به ایتالیا حمله نمود که با مخالفت اسپانیا و ایتالیا و مقاومت ارتش آنها مواجه گردید. در طی سال های بعد این نبرد ادامه پیدا کرد و بر سر اداره مناطق به تصرف آمده، بین اسپانیا و فرانسه اختلافاتی روی داد. این جنگ ها سرانجام با امضای قرارداد "صلح نوایون" در سال 1515م خاتمه یافت. اما آتش جنگ میان دو کشور، شش سال بعد در سال 1521 بار دیگر شعله ور گردید و حدود چهل سال به طول انجامید. در اولین مرحله این جنگ ها پادشاه فرانسه به اسارت درآمد و با امضای قرارداد مادرید 1526م آزادی خود را خرید و از تمام ادعاهای خود در ایتالیا صرف نظر نمود و حتی منطقه بورگونی را به اسپانیا واگذار کرد. اما یک سال بعد پادشاه فرانسه ضمن اتحاد با چند کشور و نقض قرارداد مادرید، دومین مرحله از جنگ های 40 ساله را آغاز نمود که با قرارداد کامبره خاتمه یافت و در نتیجه منطقه بورگونی به فرانسه بازگشت. در سال 1536م مرحله ای دیگر از جنگ ها آغاز شد و بدون هیچ نتیجه ای خاتمه یافت و پیمان صلح ده ساله نیز تنها 4 سال دوام یافت. در سال 1542م چهارمین دوره این جنگ ها آغاز گردید و سرانجام در سوم آوریل 1559م این جنگ ها که بر سر تصاحب سرزمین ها آغاز شده بود با امضای معاهده ای با حضور نمایندگان فرانسه، اسپانیا، انگلیس و آلمان خاتمه یافت.

سلطان سلیمان اول بغداد را از ایران گرفت.

کشف جزیره "ماداگاسکار" در جنوب شرقی افریقا توسط مکتشفان پرتغالی (1500م)کشور ماداگاسکار با 587/041 کیلومتر مربع مساحت، یکی از بزرگ ترین جزایر جهان است که در سواحل جنوب شرقی افریقا و در اقیانوس هند واقع شده است. این منطقه از دو هزار سال پیش مسکونی بود. ماداگاسکار در قرون اول بعد از میلاد، محل تردد برخی بازرگانان بود که شهرها و بنادری نیز در آنجا بنا نمودند. در 4 دسامبر 1500م پای استعمارگران پرتغالی به این منطقه باز شد. آنها به دنبال طلا، ادویه و عاج، آمده بودند اما چون از یافتن آن ناامید شدند، این جزیره را به حال خود رها کردند. در نتیجه، سایر اروپائیان، جای گزین پرتغالی ها شدند. این سرزمین به واسطه موقعیت خاص جغرافیایی خود در مجاورت سواحل شرقی افریقا، از قرن شانزدهم به بعد صحنه رقابت استعمارگران انگلیسی و پرتغالی و فرانسوی بود. در نهایتْ استعمارگران فرانسوی در اواخر قرن نوزدهم بر آن مسلط شدند و ماداگاسکار در سال 1885م تحت الحمایه فرانسه و در سال 1896م مستعمره فرانسه شناخته شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم و در سال 1960م فرانسه استقلال ماداگاسکار را به رسمیت شناخت.

درگذشت ویکتور سوماز پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم